Fundusze unijne dla samorządów (5) – osiągnięcia stowarzyszenia LGD Źródło w gminie Dopiewo?

W związku z informacją nt. pozyskiwania środków zewnętrznych na zadania publiczne przez stowarzyszenie LGD Źródło, która ukazała się na oficjalnej stronie gminy Dopiewo, postanowiłam przyjrzeć się bliżej tym sukcesom.

Na temat pozyskiwania funduszy zewnętrznych na inwestycje gminne wypowiadałam się kilka razy. Moje zdanie od początku było takie, że do takich zamierzeń należy podchodzić z rozwagą, i to stanowisko podtrzymuję do dzisiaj. W całej Polsce mamy setki przykładów kosztownych i nieefektywnych inwestycji, które zrealizowano tylko dlatego, że UE szastała funduszami – akwaparki, centra kultury, lotniska i wiele innych obiektów, które się nie sprawdziły, a na utrzymanie ich brakuje obecnie pieniędzy.

Na szczęście do takiej gigantomanii w gminie Dopiewo nie doszło, być może dlatego, że w 2014 r. nastąpiła zmiana na stanowisku Wójta Gminy. Jednak lista zrealizowanych inwestycji, na które środki pozyskane zostały przez stowarzyszenie LGD Źródło, również budzi wiele zastrzeżeń. Tak naprawdę tylko jedna inwestycja ma szansę obronić się – modernizacja Domu Strażaka w Zakrzewie. Jest to obiekt, który zawsze będzie potrzebny, tak dziś, jak i w przyszłości - pod warunkiem, że będzie służył przede wszystkim celom ratownictwa.

Na początek jednak lista inwestycji, na które LGD Źródło uzyskało dofinansowanie:

Nazwa zadania	Okres realizacji	Wartość dofinansowania	Koszt całkowity	Udział dotacji w %
Zagospodarowanie wsi Żarnowiec (wiata, harcówka, plac zabaw)	2010-2013	191.699,44 zł	444.405,99 zł	43
Rekultywacja stawu w Dopiewcu	2012-2013	48.312,00 zł	91.290,80 zł	53
Rekultywacja stawu w Więckowicach	2013-2016	45.329,00 zł	77.480,01 zł	58,5
Centrum Rekreacji w Więckowicach	2010-2016	12.194,31 zł	210.972,56 zł	5,8
Dom Strażaka w Zakrzewie	2010-2013	31.553,84 zł	170.953,74	18
Przystań w Zborowie	2011-2014	141.573,00 zł	264.350,42 zł	53,5
Dom kultury w Dopiewcu	2014-2016	259.844,03 zł	670.775,84 zł	38,7

Koszt całkowity obejmuje również zadania, które nie podlegały dofinansowaniu.

Jak widać z tego zestawienia, w najmniejszym stopniu dofinansowane były zadania związane z rozbudową centrum rekreacji w Więckowicach – środki zewnętrzne to zaledwie 5,8% ogółu kosztów. Niestety, z moich obserwacji wynika, że nakłady te mają się nijak do efektów – społeczność lokalna, chyba nie za bardzo potrafi docenić wysiłek lokalnych włodarzy. Jeżeli się mylę, proszę mi to udowodnić.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku obiektów w Żarnowcu. Mimo, iż wydano prawie 450 tys. złotych, zainteresowanie jest minimalne. Turyści odwiedzający Żarnowiec, w zdecydowanej większości preferują wypoczynek przy samym źródełku. A budowa wiaty z zapleczem za taką sumę dla jednej imprezy w roku (Wianki w czerwcu), to klasyczny przykład marnotrawstwa.

Od początku miałam również wątpliwości co do celowości rekultywacji stawów – oprócz w/w władze Gminy oczyściły również stawy w Palędziu i Konarzewie. Rekultywacja stawów powinna mieć jakiś cel, którego jednak nie widzę. Powinna służyć poprawie stanu środowiska oraz jako miejsce wypoczynku dla mieszkańców. Poza stawem w Więckowicach, przy którym ustawiono ławki oraz małą wiatę, takich efektów nie widać. Ptactwo wodne, wskutek likwidacji szuwarów, omija te zbiorniki. Natomiast teren wokół stawu w Dopiewcu nie nadaje się do wypoczynku – pośrodku głównego placu posadzono egzotyczne krzewy. Co roku część z nich usycha i jest wymieniana na nowe rośliny. Ponadto jakość wody w stawach jest co najmniej problematyczna – należy najpierw zająć się poprawą jakości wód powierzchniowych. Wydaje mi się, że ktoś miał pomysł, jednak nie do końca przemyślany.

Jak już pisałam wcześniej, przystań w Zborowie to na razie tylko atrapa. Zastanawiam się, czy budynek mariny jest w ogóle użytkowany. Na plaży w Zborowie bywam często, zazwyczaj wiosną oraz jesienią, jednak nie zdarzyło mi się zastać czynnego obiektu. Na stronie GOSiR Dopiewo brak informacji - czy obiekt jest dostępny dla mieszkańców oraz jakie usługi oferuje. Marina w Zborowie dla uprawiania sportów wodnych, mogłaby służyć mieszkańcom nawet pół roku w każdym sezonie.

Mam również zastrzeżenia, co do błyskawicznie zorganizowanego remontu budynku w Dopiewcu, użytkowanego poprzednio przez stowarzyszenie Promyk. Nie neguję potrzeby istnienia obiektu z przeznaczeniem na cele społeczno-kulturalne. Być może jednym z powodów jest konieczność uruchomienia sali gimnastycznej, z której korzysta szkoła. Jednak zastanawia mnie, dlaczego niektóre obiekty traktowane są priorytetowo, natomiast inne skazuje się na zagładę.

Budynek przy ul. Szkolnej w Dopiewcu nie przedstawia wartości zabytkowej, historycznej lub architektonicznej. Do tego, jak się okazało po przystąpieniu do remontu, jest w kiepskim stanie technicznym – zbudowany został z niskiej jakości materiałów budowlanych. Dlatego też początkowe koszty remontu uległy drastycznemu zwiększeniu. Całkowity koszt, wraz z termomodernizacją, przeprowadzaną w 2016 r., wyniesie ok. 670 tys. złotych. Radni jednak nie mieli zastrzeżeń, przeznaczając kolejne kwoty na remont budynku.

Zupełnie inne podejście Radnych jest w przypadku budynku starej szkoły w Więckowicach. Mimo, iż obiekt posiada walory zabytkowe, architektoniczne, historyczne oraz sentymentalne - włodarze wszelkimi siłami dążą do jego likwidacji.

Podsumowując odnoszę wrażenie, że członkowie stowarzyszenia LGD Źródło, wybierając kolejne inwestycje do dofinansowania, nie przeprowadzają analizy rzeczywistych potrzeb. Kierują się głównie zasadą, że jeżeli jest szansa na uzyskanie dofinansowania, to należy o nie wystąpić. A to, czy inwestycja ma racjonalne uzasadnienie, jest sprawą drugorzędną.

Spotkałam się kiedyś z opinią specjalisty, że środki unijne powinny być przeznaczane wyłącznie na edukacje i innowacyjność. Nie reprezentuję aż tak rygorystycznego stanowiska – zapóźnienie infrastrukturalne naszego kraju było duże i należało je choć trochę nadrobić. Jednak na przykładzie naszej Gminy widać wyraźnie, iż decydentom bardzo często brakuje pomysłu, co powinno być priorytetem w ich działaniach. I z pewnością nie pomoże im w tym uchwalona w pośpiechu Strategia Rozwoju Gminy.

Obserwatorka I (Pierwsza)