Linia 400 kV w gminie Dopiewo (10) – wnioski po Komisji Rolnictwa RG Dopiewo 8 lutego 2015 r.

W poniedziałek, 8 lutego br., odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Rolnictwa, Ładu Przestrzennego i Ochrony Środowiska. Było to dość nietypowe posiedzenie, ponieważ dotyczyło prawie wyłącznie rozpatrzenia dwóch petycji, dotyczących lokalizacji nowej linii elektroenergetycznej 400 kV oraz zgromadziło wyjątkowo dużą liczbę gości. W trakcie posiedzenia okazało się, że reprezentowane były cztery grupy, mające odmienne spojrzenie na problem. Strony dyskusji to: Wójt Gminy wraz z przedstawicielami UG Dopiewo, w komplecie członkowie Komisji Rolnictwa oraz kilku radnych jako słuchacze, przedstawiciele stowarzyszenia Ruczaj oraz reprezentanci stowarzyszenia Dąbrowa. W tym gremium zabrakło najważniejszej strony, przedstawicieli inwestora, czyli PSE-Zachód.

Przedstawiciele poszczególnych stron, prezentowali zupełnie odmienne stanowiska, niestety zapominając, że ostatnie słowo, zgodnie z obowiązującymi przepisami, należy do inwestora. Moim skromnym zdaniem, z konfrontacji tej obronną ręką wyszedł Wójt oraz pracownicy Urzędu. Radni Gminy Dopiewo, w mojej ocenie, nie stanęli na wysokości zadania. Natomiast oba stowarzyszenie zaczynają coraz agresywniej grać nieczystymi kartami. Zacznijmy jednak od początku.

Do podjęcia tematu lokalizacji linii 400 kV Rada Gminy Dopiewo została zmuszona dwoma petycjami mieszkańców. Obliguje ją do tego ustawa z 5 września 2014 o petycjach. Przyznam się, że dopiero na posiedzeniu Komisji Rolnictwa dowiedziałam się o istnieniu takiej ustawy. Przepisy w III i IV RP zmieniają się tak szybko, że przeciętny obywatel nie jest w stanie za tym nadążyć. Niemniej, jeżeli taka ustawa weszła w życie, trzeba jej przestrzegać.

Korzystając z tego przepisu, mieszkańcy gminy Dopiewo, wystąpili z dwoma, całkowicie przeciwstawnymi wnioskami. Oczywiście mają do tego prawo, jednak metody, jakimi się posługują, są delikatnie mówiąc, nieetyczne. Przeciwnicy wariantu VI (pomiędzy Dopiewem i Dopiewcem) próbują wymusić, aby linia przebiegała zgodnie z wariantem I (przez Dąbrowę po trasie funkcjonującej linii 220 kV). Podobną metodę zastosowali przeciwnicy wariantu I, sugerując, iż najlepszym rozwiązaniem będzie poprowadzenie linii 400 kV zgodnie z wariantem VI. Generalnie argumenty stosowane przez obie strony są podobne – zagrożenie zdrowia, spadek wartości nieruchomości, ograniczenia w sposobie zagospodarowania, utrata walorów krajobrazowych, szkody dla środowiska naturalnego itp. Wszystko to prawda, ale zagrożenia te dotyczą obu wariantów, a nie jak przekonują wnioskodawcy, tylko jednego z nich.

Obie strony chwalą się ilością uzyskanych pod protestami podpisów. Nie wiem, jak to wygląda w przypadku stowarzyszenia Dąbrowa, ale w Dopiewie sposób pozyskiwania głosów budzi mój sprzeciw. W czasie ogłoszeń, podczas mszy o godz. 8:30, w niedzielę 7 lutego br. Proboszcz parafii w Dopiewie poinformował wiernych, że przy wyjściu z Kościoła wyłożona została lista, na której można podpisać się, a dotyczy protestu przeciwko budowie linii 400 kV Piła Krzewina – Plewiska. Zastanawia mnie, czy tak naprawdę do końca rozumiał, o co apeluje do mieszkańców? – ponieważ nie były podane żadne informacje, dotyczące budowy i przebiegu linii. Jedyny szczegół to informacja, że osoby ze stowarzyszenia (przygotowujące protest) odwiedziły już wcześniej wielu mieszkańców, a dzisiaj mogą podpisać się osoby, które tego nie uczyniły z wielu powodów. Nietrudno zgadnąć, że apel Proboszcza spotkał się z odzewem wśród mieszkańców, szczególnie tych w bardzo dostojnym wieku. Wierni po wyjściu z Kościoła podpisywali się pod petycją, chociaż nie wszyscy wiedzieli, przeciwko czemu protestują. Niektórym wydawało się, że jest to protest przeciwko obecnym władzom Gminy. Najgorsze w tym wszystkim jest to, że osoba czuwająca nad tą listą, pozwalała mieszkańcom podpisywać się również w imieniu członków rodzin. W tej sytuacji wartość tych list protestacyjnych, staje pod dużym znakiem zapytania.

Oba stowarzyszenia na posiedzeniu Komisji Rolnictwa reprezentowane były przez prawników. W moim odczuciu, obaj wypadli słabo. Ich argumenty to: nieaktualne mapy, zagrożenie zdrowia i środowiska naturalnego. Najbardziej kuriozalnym argumentem jednego z nich było stwierdzenie, że linia energetyczna będzie generować odpady – jakiego rodzaju będą to odpady, tego już nie ujawnił.

Jednym z argumentów, stosowanych przez oba stowarzyszenia wobec władz Gminy, jest groźba roszczeń odszkodowawczych. Jest to argument bezzasadny, ponieważ linia 400 kV jest inwestycją o znaczeniu strategicznym, realizowanym przez rząd. Jednak w kraju o tak kulawym i niejednoznacznym prawie nie można wykluczyć, że roszczenia odszkodowawcze wobec Gminy się pojawią. Myślę, że Wójt i pracownicy Urzędu Gminy dobrze to rozumieją. Gorzej jest z Radnymi.

Ze strony organu wykonawczego temat naświetlił kierownik referatu planowania przestrzennego Remigiusz Hemmerling. Myślę, że z tego zadania wywiązał się dobrze. Przedstawił rys historyczny, wystrzegając się jakichkolwiek sugestii w sprawie wyboru wariantu. Jak się okazało, moje wcześniejsze opinie w dużym stopniu się potwierdziły. Polskie Sieci Elektroenergetyczne po raz pierwszy z koncepcją budowy linii 400 kV po trasie istniejącej linii 220 kV wystąpiły dopiero w 2009 r. Wcześniej mowa była o linii 400 kV po zupełnie nowej trasie do Mogilna i Bydgoszczy, z której PSE zrezygnowało w 2010 r. Informacja o planowanej przebudowie linii 220 kV na 2x400 kV pojawiła się w Studium Gminy z 2013 r., ale tylko w części opisowej (str. 32). W załączniku graficznym, stanowiącym integralną część Studium, takiej informacji brak.

Zgodnie z informacjami podanymi przez Remigiusza Hemmerlinga, w 2014 pojawił się wariant VI. Przeciwnicy tego wariantu zarzucają PSE, że od pewnego czasu forsuje taki przebieg linii mimo, iż mowa była o wariancie I. Niestety, w trakcie spotkania wszystkie strony zapomniały o jednym drobnym szczególe. Wariant VI jest forsowany z jednego, prostego powodu. W przypadku budowy linii w wariancie I (przez Dąbrowę), konieczne będzie wyłączenie z eksploatacji na dłuższy czas linii 220 kV, prowadzącej do Czerwonaka. W sytuacji pojawiających się sygnałów o możliwej zapaści energetycznej, taki argument jest nie do przecenienia.

Na posiedzeniu po raz kolejny pojawił się postulat budowy linii kablowej podziemnej, zgłoszony notabene przez przedstawicieli obu stowarzyszeń. Jeden z protestujących mieszkańców, pośrednio zarzucając forom internetowym i blogom nierzetelność (przypuszczam, że chodziło o mojego bloga) - próbował udowodnić, że budowa linii kablowej jest korzystniejsza ze względów finansowych i środowiskowych. Nie oparł się jednak o rzeczywiste wyliczenia i ekspertyzy, ale przedstawił jedynie swój punkt widzenia. Stwierdził m.in., rzekomo na podstawie informacji uzyskanych od producenta kabli w Bydgoszczy, że budowa podziemnej linii kablowej jest tylko 2,5 razy droższa niż napowietrznej. Obawiam się, że producent miał na myśli układanie kabla w terenie niezurbanizowanym, w tzw. szczerym polu. Linia napowietrzna w zasadzie nie koliduje z żadną infrastrukturą komunalną. W przypadku linii kablowej taka możliwość nie istnieje. Kabel będzie przecinał drogi oraz sieci infrastruktury. Wszystkie istniejące urządzenia podziemne oraz ciągi komunikacyjne trzeba będzie rozebrać i przebudować. W przypadku kabla prowadzonego przez Dąbrowę, kolizja dotyczyć będzie linii gazowej wysokiego ciśnienia, linii kolejowej Moskwa-Paryż, nie licząc dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Nie sądzę, aby zarządcy sieci gazowej wysokiego ciśnienia czy głównej europejskiej linii kolejowej zgodzili się, na rozbiórkę swojej infrastruktury w celu położenia kabla energetycznego.

W tej sytuacji pozostaje przejście pod takimi urządzeniami. Nie wiem, czy możliwe jest przejście tzw. przeciskiem. Ponieważ nikt w Polsce nie kładł kabla 400 kV, to i urządzeń do jego ułożenia z pewnością nikt nie posiada. Pozostaje budowa kanałów technologicznych, a w przypadku takiego urządzenia nie będzie to mały koszt.

W/w mieszkaniec stwierdził również, że kabel podziemny 400 kV można kłaść bezpośrednio w ziemi, jak się wyraził „w błocie”. Niestety, nie udało mi się uzyskać informacji, które potwierdzałyby jego stanowisko.

Kolejna sprawa to, dostarczenie kabla na miejsce budowy. Średnica przewodu linii napowietrznej 400 kV wynosi 2,6 cm, natomiast kabel podziemny ma średnicę ok. 15 cm. Pytanie, jakie się nasuwa, jaka może być maksymalna długość odcinka, umożliwiającego jego transport na miejsce montażu? Z dostępnych informacji wynika, że np. w Danii maksymalna długość odcinków wynosiła ok. 800 m. Co prawda morskie odcinki mogą być dłuższe, ale wówczas produkcja odbywa się na statku. Na lądzie, aby cały odcinek był w jednym kawałku, trzeba by zbudować przenośną fabrykę na trasie kabla.

W związku z tym powstaje nowy problem – trzeba połączyć kolejne odcinki kabla. Nie wystarczą tu kombinerki oraz taśma izolacyjna. Potrzebne są specjalne mufy, których w Polsce raczej nie produkuje się. Ponadto po zamontowaniu trzeba zapewnić dostęp do muf.

Nie chcę już przytaczać dalszych argumentów zwolenników linii kablowej, bo szkoda czasu na polemikę. Podam tylko jeszcze jeden argument, który może przesądzić o tym, że inwestor nie zgodzi się na budowę linii kablowej.

Linia 400 kV, przebiegająca przez Dąbrowę miałaby (wg informacji UG) ok. 6 km długości. Gdyby inwestor zgodził się na jej skablowanie, z podobnym żądaniem wystąpiłyby gminy sąsiednie, przede wszystkim Tarnowo Podgórne i Rokietnica. Tereny zurbanizowane w podobnym stopniu, jak w gminie Dopiewo, ciągną się mniej więcej do Rostworowa w gminie Rokietnica. Oznacza to, że trzeba by uwzględnić kolejne 17 km kabla. Producenta z pewnością ucieszyłoby to, a inwestora mniej. A o to, że mieszkańcy sąsiednich gmin zażądają skablowania linii, mogę być spokojna. Kilka lat temu mieszkańcy Kiekrza w gminie Rokietnica próbowali wymusić na wójcie, skablowanie istniejącej linii 220 kV. I to pomimo, iż linia powstała na przełomie lat 50-tych i 60-tych, a budynki mieszkalne pobudowano w XXI wieku, czyli ponad 40 lat później.

Mimo takich rozbieżności stanowisk i braku jakiegokolwiek konsensusu, Komisja Rolnictwa podjęcia decyzje o przegłosowaniu obu petycji. Zgodnie z ustawą o petycjach, a także kodeksem postępowania administracyjnego - rada gminy jest zobowiązana do przyjęcia petycji. Nie jest to jednak równoznaczne z jej rozpatrzeniem, a tym bardziej z przegłosowaniem. Art. 6 ust. 1 ustawy o petycjach, jak również art. 65 § 1 kpa stanowią, że jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego… Odnoszę wrażenie, że w kwestii przebiegu linii 400 kV Rada Gminy Dopiewo nie jest organem właściwym. Nie posiada odpowiedniej wiedzy ani kompetencji, aby decydować, który wariant przebiegu linii jest optymalny. Myślę, że taką opinię można by wydać dopiero po konsultacjach pomiędzy mieszkańcami a inwestorem, zadeklarowanych przez PSE. Zgodnie z ustawą z 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, inwestor występuje z wnioskiem o wydanie decyzji lokalizacji inwestycji celu publicznego w oparciu o opinię wójta, a nie rady gminy. Wydaje mi się, że tym razem Komisja Rolnictwa wyszła przed szereg, kładąc niejako „głowę pod topór”. Szkoda, że podobnej determinacji Radni gminy Dopiewo nie wykazywali np. w przypadku protestu wyborczego w ub. roku. Dopiero opinie sądu administracyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Wojewody Wielkopolskiego skłoniły ich do pochylenia się nad tematem.

Przy okazji tego tematu widać asekuranctwo i obawę wybrańców narodu przed narażeniem się komukolwiek. W trakcie posiedzenia członkowie Komisji Rolnictwa praktycznie nie zabierali głosu. Co więcej, w trakcie głosowania nad wyborem wariantu I linii 400 kV (przez Dąbrowę) radny Krzysztof Dorna wstrzymał się od głosu. Na posiedzeniu natomiast zabrakło radnego Mariusza Ostrowskiego. Co prawda nie jest on członkiem Komisji Rolnictwa, ale przy omawianiu tak istotnego dla swoich wyborców tematu, nie powinno go zabraknąć. Na 9 członków Komisji - 7 opowiedziało się za budową linii w wariancie I, a 2 wstrzymało się od głosu.

Podsumowując, w dyskusji zabrakło pomysłu na inną opcję. Przy wyznaczaniu trasy dla inwestycji mającej tak duży wpływ na życie mieszkańców, należy przede wszystkim uwzględniać aktualny, a nie potencjalny, stan zagospodarowania terenu. Oba warianty w istotnym stopniu ingerują w warunki życia mieszkańców. A przecież na terenie gminy Dopiewo można poprowadzić taką inwestycję, która nie wykluczy całkowicie uciążliwości, ale pozwoli je zminimalizować. Taką opcją jest poprowadzenie linii wzdłuż autostrady, a następnie pomiędzy Zborowem, Podłozinami i Więckowicami, a Dopiewem i Fiałkowem. Trasa ta byłaby o ok. 3,5 km dłuższa niż wariant VI. Tyle, że przy tym rozwiązaniu najwięcej straciłby właściciel lądowiska w Zborowie.

P.S. Nurtuje mnie jedno pytanie. Do kogo wystąpią z petycją obecnie protestujący, gdy zabraknie im prądu w gniazdkach?

Obserwatorka I (Pierwsza)