Organizacje pożytku publicznego w gminie Dopiewo (1) – kolejna „czarna dziura” w wydatkach budżetowych?

Na forum Moje Dopiewo ukazała się informacja, dotycząca dofinansowania z budżetu gminy Dopiewo organizacji pozarządowych oraz podmiotów pożytku publicznego w 2014 r. - link  Szczerze mówiąc, jest to dla mnie „terra incognita”, podobnie jak i dla użytkowników Forum. Nie mam zamiaru przesądzać o intencjach i celach organizacji pożytku publicznego w gminie Dopiewo. Jednak działania na styku organów publicznych i instytucji czy firm prywatnych (dotyczy to przede wszystkim spraw finansowych), nie zawsze okazywały się czyste i klarowne, dlatego uważam, że powinny podlegać szczególnej kontroli. Ostatni przykład z Poznania - link

Tworzenie, działanie, dofinansowanie czy kontrolę nad stowarzyszeniami reguluje wiele ustaw jak: ustawa prawo o stowarzyszeniach - link, ustawa o sporcie - link czy ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - link. Nie podejmuję się analizy w/w przepisów. Uważam jednak, że taka ilość nakładających się na siebie ustaw i rozporządzeń może powodować nie tylko ryzyko działania w złej woli (uzyskiwanie nienależnych dochodów przez niektóre stowarzyszenia i organizacje) ale i ewidentne błędy, wynikające z nieznajomości przepisów. Jak mogliśmy niejednokrotnie przekonać się, doradztwo prawne w Urzędzie Gminy Dopiewo nie stoi na najwyższym poziomie. Ponadto moje wątpliwości budzi skład Komisji Konkursowej, rozpatrującej oferty organizacji pozarządowych, szczególnie osoba przewodniczącego Tomasza Zwolińskiego. Jeżeli jego praca w Komisji wygląda podobnie, jak nadzór nad projektem zmian w komunikacji publicznej - to czarno widzę efekty jego działań.

Dofinansowanie organizacji pozarządowych i pożytku publicznego reguluje ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa ta stanowi m.in. że: „organizacje pozarządowe nie działają w celu osiągnięcia zysku (art. 3, ust. 2, pkt 2); współpraca odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności (art. 5, ust. 3); organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, nie później niż do dnia 30 kwietnia każdego roku, jest obowiązany przedłożyć organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz opublikować w Biuletynie Informacji Publicznej sprawozdanie z realizacji programu współpracy za rok poprzedni”.

Tak więc, obowiązek dofinansowania organizacji pozarządowych i pożytku publicznego jednoznacznie wynika z obowiązujących przepisów. To, na jakich zasadach, w jakiej formie i w jakiej wielkości pomoc jest przekazywana, zależy od władz gminy. Pobieżna analiza zarządzeń i uchwał w ościennych gminach świadczy o tym, że gmina Dopiewo jest najhojniejszym sponsorem organizacji pożytku publicznego w regionie. Co prawda gmina Tarnowo Podgórne zarezerwowała środki o 90 tys. złotych wyższe (ok. 798 tys. złotych), ale przy prawie dwukrotnie wyższych dochodach budżetowych - link. Co ciekawe, na dofinansowanie działalności GKS Tarnovia przeznaczono łącznie 142,5 tys. złotych. Gmina Dopiewo na utrzymanie GKS Dopiewo przeznacza 214,4 tys. złotych!!! Dla zobrazowania sytuacji, gmina Suchy Las, przy budżecie wyższym o kilkadziesiąt milionów, na dofinansowanie organizacji pozarządowych zarezerwowała 957 tys. złotych - link, natomiast gmina Rokietnica 115 tys. złotych - link. Nie udało mi się natomiast dotrzeć do informacji nt. wielkości dotacji dla organizacji pożytku publicznego w gminie Komorniki. Uchwała Rady Gminy z 28 listopada 2013 r. stanowi, że wysokość środków zostanie określona w budżecie na 2014 r. - link, brak jednak takiej pozycji w uchwale. Natomiast § 8 załącznika nr 1 do uchwały Rady Gminy Dopiewo z 25 listopada 2013 r. stanowi, że na realizację zadań przeznacza się kwotę nie mniejszą niż 710 tys. złotych link. Oznacza to, ni mniej ni więcej, że wielkość środków przeznaczonych na organizacje pożytku publicznego, w ciągu roku budżetowego może jeszcze wzrosnąć.

Nie mam nic przeciwko dofinansowywaniu inicjatyw społecznych pod warunkiem, że środki wydatkowane przez Gminę, są rzeczywiście przeznaczane na realizowanie zadań statutowych. Ponadto uważam, że takie organizacje winny szukać innych źródeł dofinansowania. Odnoszę jednak wrażenie, że w gminie Dopiewo organizacje pożytku publicznego, jak również wójt Zofia Dobrowolska, poszły po najmniejszej linii oporu. Po co szukać sponsorów, jak można pozyskać środki z budżetu. Przed sponsorami trzeba wykazać się konkretnymi wynikami, a przed władzami Gminy już niekoniecznie. W naszej Gminie jest kilka uprzywilejowanych organizacji. Zaliczyć do nich można m.in.: Uczniowski Klub Sportowy Pantery Dopiewo (85 tys. złotych), Stowarzyszenie Chóru Bel Canto (50 tys. złotych), Klub Sportowy Orkan Konarzewo (95 tys. złotych), Fundacja Rozwoju Integra (32 tys. złotych). Zastanawia kwota dotacji 14,8 tys. złotych na Stowarzyszenie Przyjaciół Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Dopiewie, które powstało zaledwie 1 miesiąc temu. Jak również zaledwie 11 tys. złotych na Stowarzyszenie Kulturalne im. Praksedy Lemańskiej – czyżby po medialnej nagonce wójt Zofia Dobrowolska zamierzała dofinansować Stowarzyszenie z innych źródeł? Obawiam się, że dofinansowanie stowarzyszeń i organizacji może odbywać się również innymi kanałami, np. ze środków promocji Gminy, oświaty czy opieki społecznej.

Pobieżna analiza wykazuje, że stowarzyszenia, dla których wymagana jest rejestracja w KRS - wymóg ten spełniły. Jednak w wielu przypadkach brak stron internetowych, obrazujących osiągnięcia i bieżące działania stowarzyszeń i fundacji (np. w przypadku Chóru Bel Canto pozostał pusty adres internetowy). Odnoszę wrażenie, że część organizacji wnioskujących o dotacje, znana jest przede wszystkim ich inicjatorom. Brak informacji nt. pozyskiwania środków – przede wszystkim od sponsorów, jak również 1% z podatków dla organizacji pożytku publicznego. Większość organizacji nastawiła się chyba na pozyskiwanie środków z Gminy – relatywnie największa kwota dofinansowania wśród analizowanych przeze mnie gmin. Również w uchwale budżetowej zapisana jest kwota minimalna, która daje stowarzyszeniom nadzieję na zwiększenie pomocy w ciągu roku. Kolejna sprawa to to, że w niektórych przypadkach brak informacji o osobach kierujących stowarzyszeniami - link. Na stronie Stowarzyszenia Sport i Muzyka z Dopiewa ostatnia informacja pochodzi z 29 września 2013 r. Jak na organizację, która otrzymała prawie 8 tys. złotych dotacji z budżetu Gminy, nie jest to aktywność powalająca na kolana.

Albo nie umiem szukać, albo Urząd Gminy w Dopiewie nie publikuje sprawozdań z realizacji programu wspomagania organizacji pożytku publicznego. Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – „Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, nie później niż do dnia 30 kwietnia każdego roku, jest obowiązany przedłożyć organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz opublikować w Biuletynie Informacji Publicznej sprawozdanie z realizacji programu współpracy za rok poprzedni”.

Reasumując, nie chcę niczego przesądzać, ale uważam, że organ stanowiący gminy Dopiewo (czyli Rada Gminy), winien uważniej przyjrzeć się tej części finansów publicznych. A w razie czego zgłosić swoje zastrzeżenia do organów nadzorczych. Mój felieton nie jest w żadnym wypadku podsumowaniem działalności instytucji pożytku publicznego. Nie mam zamiaru nikogo podejrzewać o złe intencje. Nie zamierzam jednak bez zastrzeżeń akceptować informacji przekazywanych przez czynniki oficjalne. Mam natomiast nadzieję, że moje wątpliwości będą wstępem do publicznej dyskusji i kontroli środków wydawanych na organizacje pożytku publicznego.

Obserwatorka I (Pierwsza)