Informacja publiczna w gminie Dopiewo (4) – czy możliwe są nowe standardy?

Temat informacji publicznej w gminie Dopiewo był wielokrotnie poruszany, nie tylko przeze mnie, ale przez wszystkie lokalne media. Jak wyglądał dostęp do informacji w minionej kadencji, wie każdy, kto próbował dotrzeć do publicznych danych. Nie mam jednak zamiaru wracać do spraw minionych, ponieważ liczę, że zgodnie z obietnicą nowego Wójta sytuacja w tej materii się poprawi.

Przekonanie moje opieram na deklaracji, złożonej przez Adriana Napierałę w czasie kampanii wyborczej, na portalu społecznościowym „Sieć Obywatelska-Watchdog Polska”. Znalazł się na liście zaledwie 9 osób, kandydujących na stanowisko wójta, burmistrza lub prezydenta, które zobowiązały się do jawności działania, poprzez m.in. opublikowanie rejestru umów, kalendarza on-line i niezatrudniania w podległych instytucjach osób, pełniących funkcję radnego - link. Była to akcja dobrowolna, toteż ten, kto zgłosił w niej udział, a tym bardziej znalazł się w gronie zwycięzców, powinien się z tych obietnic, choćby częściowo, jak najszybciej wywiązać.

Co prawda dałam wójtowi Adrianowi Napierale przysłowiowe 100 dni na  tzw. rozruch - uważam jednak, że na pierwsze efekty nie trzeba tak długo czekać. Wiele działań nie wymaga dużego wysiłku i dodatkowego nakładu pracy, natomiast mieszkańcy będą widzieli, że nowe władze zamierzają działać zgodnie ze złożonymi obietnicami.

Czy tak będzie rzeczywiście? - jak na razie mam duże wątpliwości. Uważam, że to za sprawą sekretarza Tomasza Zwolińskiego. W czasie minionej kadencji wielokrotnie wykazał się wyjątkowymi umiejętnościami w zakresie blokowania dostępu mieszkańców do informacji publicznej – jego pokrętne odpowiedzi dostępne są m.in. na blogu „Wnioski z wioski”. Był wyjątkowo gorliwym wykonawcą poleceń ówczesnej Wójt – niewykluczone, że nawet wychodził przed szereg. Okazuje się jednak, że nowemu Wójtowi to nie przeszkadza – wyznaczył go jako osobę odpowiedzialną za prowadzenie Biuletynu Informacji Publicznej.

Inną ciekawostką jest to, że sekretarz Tomasz Zwoliński zajmuje się naborem i oceną kandydatów na stanowisko sekretarza Gminy, czyli de facto swojego następcy. Czy osoba, która ocenia kandydatów, z których jeden być może zastąpi ją na stanowisku, może być bezstronna i obiektywna? Zastanawiam się, czy wójt Adrian Napierała, zdaje sobie sprawę z absurdalności tej sytuacji? Pierwszy raz spotykam się z sytuacją, aby odchodzący pracownik wyznaczał i oceniał swojego następcę – wydawało mi się, że jest to możliwe jedynie w państwach totalitarnych, jak Korea Północna.

Wróćmy jednak do głównego wątku czyli jak wygląda deklarowana praktyka jawności. Otóż okazuje się, że niektórzy laureaci plebiscytu przeprowadzonego przez Sieć Obywatelską, potraktowali swoje obietnice poważnie. Jako pierwszy listę zawieranych umów opublikował burmistrz Podkowy Leśnej, Artur Rusiński - link. Lista dostępna jest na stronie BIP w/w gminy – link. A jak to wygląda w gminie Dopiewo? Mimo, iż bardzo często zaglądam na BIP gminy Dopiewo, trudno dostrzec jakieś pozytywne zmiany. Owszem zaktualizowane są dane, dotyczące personaliów nowych władz Gminy, na bieżąco prowadzona jest lista pracowników Urzędu, ale to chyba wszystko. Wystarczy otworzyć link „rejestry i ewidencje” – link, aby przekonać się, że nic się nie zmieniło. Aby uprzedzić ewentualne zarzuty o czepianie się, muszę stwierdzić, że większość biuletynów informacji publicznej prowadzonych przez samorządy, pozostawia wiele do życzenia. Dlatego Gmina Dopiewo nie jest w tym przypadku wyjątkiem, choć nie jest to powód do zadowolenia. Z moich obserwacji wynika, że znajduje się bliżej dolnej części rankingu, niż czołówki.

Nie przekonają mnie twierdzenia, że publikacja rejestrów, nie tylko podpisanych umów, ale i innych - wymaga dużego nakładu pracy, i w związku z tym nie można ich zacząć publikować w krótkim terminie.

Rejestr umów był już publikowany w częściach na blogu „Wnioski z wioski”, co prawda w wersji dość prymitywnej, nie pozwalającej na dalsze przetwarzanie, ale w miarę czytelny. Wystarczy tylko go zeskanować i opublikować do czasu przygotowania innej wersji, np. na arkuszu kalkulacyjnym.

Ponadto muszę przypomnieć, pisałam już o tym wcześniej, że publikacja rejestru umów nie jest żadnym sukcesem włodarzy samorządowych, ponieważ obowiązek ten wynika wprost z ustawy prawo zamówień publicznych. Sukcesem będzie, gdy w BIP-ie ukażą się inne rejestry, których publikacja nie wynika jednoznacznie z obowiązujących przepisów, np. ewidencja decyzji lokalizacji inwestycji celu publicznego, rejestr mienia komunalnego, protokoły z posiedzeń komisji Rady Gminy itp. I w tym wypadku, przygotowanie odpowiednich wykazów lub w przypadku tekstów protokołów z posiedzeń komisji - nie jest zadaniem ponad siły. Urząd gminy zobowiązany jest prowadzić rejestry i ewidencje wszystkich prowadzonych przez siebie spraw. Wynika to przede wszystkim z tzw. Instrukcji kancelaryjnej, która określa zasady i tryb rejestracji oraz archiwizacji dokumentów. Prowadzenie rejestrów wynika również z wielu przepisów szczegółowych jak np. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wzoru rejestru decyzji o warunkach zabudowy oraz wzorów rejestrów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Do tego we wszystkich urzędach wprowadzone są programy biurowe, pozwalające na wygenerowanie odpowiednich zestawień.

Nawet prowadzenie ewidencji spraw w formie papierowej, na drukach ręcznie wypełnianych nie stanowi większego problemu – wystarczy ich zeskanowanie i umieszczenie w przeglądarce.

Tak więc w moim przekonaniu, uporządkowanie i uzupełnienie informacji publicznej, nie jest jakimś heroicznym zadaniem. Wystarczy tylko trochę dobrej woli i wysiłku, aby przekonać wyborców, że obietnice wyborcze nie były tylko pustymi sloganami. Mam nadzieję, że wójt Adrian Napierała jak najszybciej postara się udowodnić wyborcom, iż głos oddany na niego nie był zmarnowany (nie był głosem oddanym tylko na reklamę). Bo niestety, pojawia się coraz więcej sygnałów świadczących o tym, że dla wielu osób, które wygrały wybory, najważniejszy był interes prywatny. A zmiany kadrowe w Urzędzie i jednostkach organizacyjnych będą polegały wyłącznie na wymianie gwardii przybocznej byłego wójta na gwardię obecnego wójta. Z poprzedniej ekipy pozostaną natomiast te osoby, które potrafią zmieniać kolor skóry niczym kameleon – Tomasz Zwoliński wydaje się tego najlepszym przykładem (chyba, że znowu Ktoś - wyprosił coś?). 

Obserwatorka I (Pierwsza)