Kolejna wpadka włodarzy gminy Dopiewo? – nieważność uchwały w sprawie przeprowadzenia konsultacji, dotyczących projektów statutów sołectw gminy Dopiewo

W dniu wczorajszym, tj. 24 lutego br., na stronie Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego ukazało się Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody - link. Stwierdza ono nieważność uchwały nr XXVI/358/17 Rady Gminy Dopiewo z 30 stycznia 2017 r. - link, dotyczącej przeprowadzenia konsultacji w sprawie zaopiniowania projektów statutów sołeckich.

W rozstrzygnięciu Wojewoda podkreślił, że przedmiotowa uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego i w związku z tym, nie podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym. Aktem prawa miejscowego mogą być jedynie uchwały o charakterze generalnym, natomiast uchwała z 30 stycznia br. dotyczy konkretnego wydarzenia. Wojewoda stwierdził ponadto, że zasady konsultacji społecznych określa uchwała Rady Gminy Dopiewo z 28 grudnia 2005 r., która stanowi akt prawa miejscowego - link.

Przyznam się, że nie znałam w/w uchwały z 2005 r., co jest poniekąd usprawiedliwione. Sposób archiwizowania dokumentów w BiP gminy Dopiewo powoduje, że prawie każdy zainteresowany jakimś gminnym dokumentem, szybko zniechęca się w swoich poszukiwaniach. Ponieważ jednak Wojewoda w rozstrzygnięciu podaje datę i numer, postanowiłam sprawdzić jej zapisy.

Otóż, rzuca się w oczy fakt, że obie uchwały – z 2005 r. i 2017 r. – podpisała ta sama osoba, przewodniczący Rady Gminy Dopiewo Leszek Nowaczyk. Co prawda może on nie pamiętać, że przegłosował i podpisał 11 lat temu uchwałę w sprawie sposobu przeprowadzania konsultacji społecznych, ale po to istnieje Biuro Rady, aby takie rzeczy sprawdzać.

Szczególnie istotny jest § 5 uchwały z 2005 r. ustalający, co powinno znaleźć się w uchwale, dotyczącej konsultacji w konkretnej sprawie.

I tak, należy określić w szczególności:

- przedmiot konsultacji oraz cele i przewidywane skutki projektowanego przedsięwzięcia,

- terytorialny zasięg konsultacji,

- skład zespołu, który przeprowadza konsultacje,

- ilość zebrań z mieszkańcami,

- datę rozpoczęcia i zakończenia konsultacji.

Uchwała z 30 stycznia 2017 r. w sprawie konsultacji, dotyczących projektów statutów sołeckich, już w momencie uchwalania budziła moje wątpliwości - link. Wówczas jednak dysponowałam znacznie mniejszą wiedzą niż obecnie. Przyjrzyjmy się więc, czy w/w uchwała jest zgodna z warunkami, określonymi w § 5 uchwały z 2005 r.

Przedmiot konsultacji, którym jest projekt statutów sołectw, został określony. Również wyznaczony został zasięg terytorialny konsultacji, obejmujący gminę Dopiewo, chociaż tu już można mieć zastrzeżenia. Niektóre sołectwa, jak Dopiewo, Więckowice, Trzcielin i Konarzewo - obejmują po kilka miejscowości, które powinny być w dokumencie wymienione.

Wątpliwości mam natomiast w przypadku składu zespołu, przeprowadzającego konsultacje. Z § 5 pkt 2 uchwały z 30 stycznia br. wynika, że zespół składać się będzie z wyznaczonego przez Wójta pracownika oraz osoby przewodniczącej zebraniu wiejskiemu. Jest to zapis dość enigmatyczny i nie gwarantuje prawidłowości przeprowadzenia konsultacji – szczególnie pod względem prawnym. Tak naprawdę dopiero w trakcie zebrania wiejskiego uczestnicy dowiedzą się, kto zostanie przewodniczącym i równocześnie będzie prowadził konsultacje. W moim przekonaniu, prowadzącym konsultacje nie powinien być przewodniczący zebrania wiejskiego, tym bardziej, że może nim zostać osoba zupełnie przypadkowa. Konsultacje w sprawie statutów sołectw powinny prowadzić osoby przygotowane merytorycznie.

W uchwale określono ponadto ilość zebrań z mieszkańcami, których ma być 11, po jednym w każdym sołectwie. Wątpliwości budzi za to, czy spełniony został ostatni warunek, dotyczący terminu przeprowadzenia konsultacji. Uchwała z 2005 r. stanowi, że należy wyznaczyć datę rozpoczęcia i zakończenia konsultacji. Natomiast w uchwale z 30 stycznia br. wyznaczono konkretne daty wszystkich spotkań, co w moim przekonaniu jest sprzeczne z wcześniejszym dokumentem z 2005 r. Co ciekawe, niektórzy Radni domagali się nawet określenia w uchwale godzin rozpoczęcia konsultacji.

W/w uchwałą z 30 stycznia br. Rada Gminy Dopiewo wyręcza Wójta w jego obowiązkach. Co prawda uchwała z 2005 r., pozwala na wprowadzenie przez Radę Gminy dodatkowych warunków, dzięki wpisaniu słowa „w szczególności”, ale w moim przekonaniu informacje szczegółowe jak: miejsce, data i godzina konsultacji - powinny być określone w zarządzeniu Wójta. Stanowi o tym § 9 uchwały z 30 stycznia br. – „Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Dopiewo”.

Moim skromnym zdaniem, w uchwale z 30 stycznia 2017 r., dotyczącej przeprowadzenia konsultacji w sprawie projektów statutów sołeckich, błędnie powołano art. 40 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym. Dotyczy on w tym przypadku uchwały zatwierdzającej nowe statuty, a nie trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych. Czyżby gminni radcy prawni mieli problemy ze zrozumieniem przepisów?

Jest jeszcze inny sposób rozwiązania problemu, ale nie zamierzam go ujawniać – chcę zobaczyć, jak poradzą sobie z nim włodarze gminy Dopiewo. Zastanawia mnie, jak podejdą do tematu, bo najbliższa sesja odbędzie się już 27 lutego br., a pierwsze zebranie wiejskie przewidziano już na 6 marca br. w Więckowicach.

Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że niektórzy z mieszkańców dość szczegółowo przestudiowali projekty statutów i pewne zapisy budzą poważne zastrzeżenia. Dotyczy to w szczególności ograniczenia kompetencji sołectw w zakresie inicjatyw inwestycyjnych i uprawnień zebrania wiejskiego w kwestiach decyzji finansowych. Mam nadzieję, że osoby zainteresowane przedstawią na forum publicznym swoje zastrzeżenia. Jest to istotne z tego powodu, że wyniki konsultacji nie są wiążące dla organów Gminy i w przypadku, gdy nie zostaną właściwie nagłośnione, mogą zostać zlekceważone, zgodnie z zasadą, „że władza wie lepiej”.

Na koniec mała uwaga, dotycząca form językowych, stosowanych w uchwałach, nie tylko Rady Gminy Dopiewo. Często stosuje się zapis podstawy prawnej w następującej postaci – „Dz. U. z 2016r., poz. 446 z późn. zm.”. Skrót „z późn. zm.” oznacza – „z późniejszymi zmianami”. Przyznam, że nie zdarzyło mi się spotkać zmian wcześniejszych, zawsze są tylko późniejsze. Jak widać „masło maślane” trzyma się dobrze. W omawianej uchwale z 30 stycznia br. również ta forma występuje.

Obserwatorka I (Pierwsza)