Czy można zwolnić mieszkańców z opłat za odbiór odpadów? (15) – uchwała o wystąpieniu gminy Dopiewo z ZM SELEKT

Po raz kolejny odkurzam temat, związany z odbiorem i składowaniem odpadów komunalnych. Tym razem przyczyną jest podjęcie przez Radę Gminy Dopiewo, na wniosek Wójta, uchwały w sprawie wystąpienia ze Związku Międzygminnego Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT - link. Powodem jest nieuwzględnienie przez ZM Selekt uwag gminy Dopiewo, dotyczących częstotliwości odbioru odpadów segregowanych oraz okresu obowiązywania umowy na odbiór odpadów. Uważam, że decyzja wystąpienia ze Związku jest słuszna (mimo iż powody zostały w uzasadnieniu uchwały Rady Gminy przedstawione wyjątkowo enigmatycznie), jednak procedura dotycząca samodzielnego gospodarowania odpadami przez Gminę powinna zostać przeprowadzona ze szczególną wnikliwością, ponieważ koszty błędnych decyzji mogą ponieść mieszkańcy – chodzi mi przede wszystkim o koszty i częstotliwość odbioru odpadów.

Na temat nowego systemu odbioru i utylizacji odpadów, obowiązującego od 1 lipca 2013 r., pisałam wielokrotnie, jeszcze przed wejściem przepisów w życie. Po raz pierwszy jednoznacznie do sprawy wystąpienia Gminy ze ZM Selekt ustosunkowałam się 10 lutego 2013 r. - link . Mimo upływu czasu w dalszym ciągu uważam, że podjęcie przez władze Gminy samodzielnej gospodarki odpadami może w dłuższej perspektywie okazać się korzystne dla samorządu oraz mieszkańców. Pod jednym warunkiem, że Gmina przejmie wszystkie zadania oraz wykorzysta swoje możliwości – tj. gminne wysypisko odpadów. Z dostępnych informacji trudno wywnioskować, jakie kroki, poza wystąpieniem z ZM Selekt, zamierzają podjąć władze Gminy. Jeżeli zmiany będą się wiązać wyłącznie z możliwością ogłaszania przetargu na odbiór odpadów na własnych warunkach - zamiast korzyści można się obawiać dodatkowych kosztów, które spadną na mieszkańców oraz samorząd. W moim przekonaniu najważniejszą sprawą jest możliwość składowania i zagospodarowana odpadów na gminnym wysypisku w Dopiewie. Z jednej strony pozwoli to na obniżenie kosztów, np. związanych z transportem odpadów, z drugiej na uzyskanie dochodów z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o czystości i porządku w gminach, samorząd gminny może samodzielnie wykonywać zadania, związane z budową, utrzymaniem i eksploatacją regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Przynależność do związków międzygminnych nie jest więc obligatoryjna. Na przeszkodzie stoi jednak prawo lokalne. Uchwałą XXV/441/12 z 27 sierpnia 2012 r. Sejmik Województwa Wielkopolskiego zatwierdził listę regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów - link. Zgodnie z tą uchwałą dla gminy Dopiewo składowisko odpadów wyznaczone zostało w Piotrowie Pierwszym na terenie gminy Czempiń. Składowisko w Dopiewie przeznaczone jest jedynie do obsługi zastępczej. Uchwała Sejmiku podjęta została w oparciu o art. 15 ustawy o odpadach, który określa zasady wyznaczenia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów w poszczególnych regionach oraz instalacji zastępczych. Nie znam wymagań ochrony środowiska, jakie muszą spełniać składowiska odpadów. Wydaje mi się jednak, że nawet instalacja zastępcza musi wypełniać narzucone normy prawa polskiego oraz dyrektyw unijnych. Tak więc, składowisko w Dopiewie może uzyskać status instalacji regionalnej, pod warunkiem zmiany uchwały Sejmiku Województwa Wielkopolskiego.

Za uruchomieniem gminnego składowiska odpadów w Dopiewie przemawiają przede wszystkim względy finansowe.

Pierwszym z nich są koszty transportu – skrócenie dojazdu do wysypiska z pewnością obniży zużycie paliwa a tym samym koszty usługi związanej z odbiorem odpadów.

Występując ze związku Gmina nie będzie musiała uiszczać na rzecz ZM Selekt corocznej opłaty, wynoszącej obecnie 4 zł na 1 mieszkańca. Nie jest to kwota duża, ale liczy się każdy grosz.

Nie bez znaczenia jest również możliwość uzyskania dochodów z tytułu tzw. opłat za korzystanie ze środowiska. Zgodnie z art. 402 ust. 6 ustawy prawo ochrony środowiska, 50% wpływów z tytułu opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów, stanowi dochód gminy. A są to kwoty niemałe – gmina Suchy Las planuje w 2014 r. z tego tytułu dochody w wysokości 1,5 mln złotych - link. Właśnie ryzyko utraty tych dochodów na rzecz związku międzygminnego, było powodem wystąpienia gminy Suchy Las z GOAP - link.

Ponadto, ale jest to rozważanie czysto teoretyczne – bo nie wiem, co na to nasze przepisy, Gmina mogłaby zarabiać na sprzedaży surowców wtórnych, produkować kompost itp.

Tak więc, wystąpienie gminy Dopiewo z ZM Selekt powinno się wiązać z przejęciem wszystkich obowiązków ale i korzyści. Statut Związku określa zasady wystąpienia członków ze Związku. Nie określa natomiast, czy Gmina występująca ze związku może korzystać w dalszym ciągu z dotychczasowego składowiska odpadów i czy wiąże się to ze wzrostem kosztów? Mam nadzieję, że wystąpienie gminy Dopiewo ze Związku nie będzie wiązało się z podwyżką opłaty dla mieszkańców. Nie wszyscy produkują tyle odpadów segregowanych, że ich odbiór jest niezbędny co 2 tygodnie. Myślę, że Urząd Gminy powinien skorzystać nie tylko z pomocy radców prawnych ale przede wszystkim samorządów, które ten temat już przerabiały, tj. Lubonia i Suchego Lasu. Nie wiem, który z urzędników będzie zajmował się analizą zysków i strat, związanych z wystąpieniem Gminy ze ZM Selekt. Jeżeli jest to ta sama osoba, która analizowała potrzeby w zakresie bazy oświatowej czy komunikacji publicznej - to czarno widzę gospodarowanie odpadami w Gminie.

Zastanawia mnie zmniejszająca się liczba gmin, dla których ZM Selekt organizuje przetargi na odbiór odpadów. W 2013 r. było to 21 samorządów, obecnie jest ich tylko 15. Nawiasem mówiąc w BIP-ie Selektu panuje dość duży bałagan. Brak informacji, jakie firmy obsługują mieszkańców gmin od 1 stycznia 2014 r. Dostępne dane dotyczą przetargów, których realizacja miała się rozpocząć 1 kwietnia 2014 r. - dziwnym trafem wszystkie przetargi zostały unieważnione. Wynikałoby z tego, że na terenie ZM Selekt nikt nie odbiera odpadów.

Obserwatorka I (Pierwsza)