Kampania wyborcza w gminie Dopiewo w wydaniu Zofii Dobrowolskiej (4) – utajnianie informacji publicznej

W ostatnich dniach pojawiły się kolejne fakty, dotyczące utrudniania dostępu do informacji publicznej przez Urząd Gminy Dopiewo. Niektóre osoby jak „Paweł” na blogu „Wnioski z wioski” - link, czy pani Ewa Kuczyńska na blogu „Moje Konarzewo” - link , próbują walczyć z tym procederem. Podziwiam upór i trzymam kciuki, ale moim zdaniem, dopóki Gminą rządzi wójt Zofia Dobrowolska, szanse na sukces są praktycznie zerowe. Można odnieść wrażenie, że pracownicy Urzędu mają zapisane w zakresie obowiązków służbowych, celowe utrudnianie dostępu do informacji publicznej. Sytuacja jest naprawdę kuriozalna, niestety obowiązujące procedury, jak również lekceważące podejście organów wyższego stopnia województwa wielkopolskiego, pozwalają na zabawę w kotka i myszkę.

Powodem takiego postępowania jest fakt, że większość osób wnioskujących o udostępnienie informacji publicznej, występuje w oparciu o przepisy administracji publicznej. Jak wynika z opinii Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej - link, za nie udostępnienie informacji publicznej grozi odpowiedzialność karna. Z zamieszczonej na w/w stronie wynika, że możliwości uniknięcia kary są dość duże. Niemniej jednak sam fakt zagrożenia karą na podstawie przepisów kodeksu karnego, dla wielu może okazać się wystarczającą przesłanką do wypełnienia obowiązków, wynikający z ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W postępowaniu administracyjnym odpowiedzialność się rozmywa. W ostateczności podmiotem ukaranym staje się społeczność lokalna, ponieważ nałożone kary finansowe i grzywny wypłacane są z budżetu gminy. Tak więc, osoby odpowiedzialne za nie udostępnienie informacji publicznej, w zasadzie są bezkarne.

Przykład audytu, oceniającego pracę Urzędu Gminy w Dopiewie, opracowanego w 2011 r., a opublikowanego po 3 latach, nie daje nadziei, że wnioski złożone przez osoby, wymienione na początku artykułu - zostaną rozpatrzone pozytywnie przed końcem obecnej kadencji wójt Zofii Dobrowolskiej.

Większe szanse widzę w przypadku publikacji zleconej umową z 15 października 2013 r., dotyczącej przygotowania dokumentu podsumowującego działalność Gminy od 2010 r. do czerwca 2013 r. Odnoszę wrażenie, graniczące z pewnością, że jest to materiał przygotowany na kampanię wyborczą wójt Zofii Dobrowolskiej w 2014 r. Pytanie, jakie się nasuwa, czy materiały wyborcze kandydata na wójta mogą być finansowane z budżetu Gminy?

Myślę, że dokument z pewnością ukaże się jesienią 2014 r. w ilości umożliwiającej dotarcie z nim do każdego mieszkańca indywidualnie.

Absurdalnym argumentem, uniemożliwiającym wcześniejsze upublicznienie opracowania, jest twierdzenie, że stanowić on będzie część większej całości. Umowa nr PKZ/0537/2013 z 15 października 2013 r. przewidywała wykonanie dokumentu w 2013 r. i sfinansowanie go z budżetu również w 2013 r. Umowa nic nie wspomina, że dokument stanowić będzie część większego opracowania.  Zasłanianie się umową nr PKZ/0057 z 3 stycznia 2014 r., która rzekomo (niestety treść umowy nie jest dostępna) potwierdza, że zlecenie z 2013 r. będzie stanowić część szerszego opracowania jest moim zdaniem kuriozalne. Dziwić się, należy, że stanowisko Wójta i Urzędu podtrzymane zostało przez uchwałę RIO z 27 czerwca 2014 r. w sprawie nie udzielenia absolutorium. Umowa z 3 stycznia 2014 r. dotyczy zupełnie innego zadania, które finansowane będzie z budżetu na 2014 r. Przypuszczam, że zadanie celowo zlecone, aby zablokować dostęp do dokumentu z 2013 r. Opinia RIO w tej sprawie jest tym bardziej, dziwna, że w tej samej uchwale RIO stwierdza bezzasadność wniosku Komisji Rewizyjnej o udostępnienie dokumentów z 2014 r. Tym samym potwierdza, że dokumenty, w tym umowy z 2014 r., nie mają nic wspólnego z dokumentacją z 2013 r. Tak więc, w mojej opinii, Komisja Rewizyjna Rady Gminy, jak i sama Rada, miała pełne prawo domagać się udostępnienia dokumentu zleconego, opracowanego i zapłaconego w 2013 r. Z pewnością opracowanie, mające dokumentować publiczną działalność Gminy, które w opinii samego UG Dopiewo ma się ukazać oficjalnie jako część większej całości, nie zawiera danych wrażliwych.

Przy okazji należy zauważyć, że z korespondencji Urzędu Gminy, prowadzonej z mieszkańcami, przebija wyjątkowa arogancja, żeby nie powiedzieć bezczelność oraz poczucie całkowitej bezkarności urzędników. W odpowiedzi dla administratora blogu „Wnioski z wioski”, przesłanej 10 czerwca 2014 r. przez sekretarza gminy Tomasza Zwolińskiego, możemy przeczytać m.in. „Jeżeli dane dotyczące konkretnej umowy nie widnieją w tym czasie w rejestrze, umowa ta nie jest wyszczególniana w sprawozdaniu z działalności Wójta” - link. Wygląda na to, że w Urzędzie podejmuje się arbitralne decyzje, o których umowach społeczeństwo zostanie poinformowane, a o które nie ma prawa pytać. Podkreślam, że wszystkie umowy finansowane są ze środków publicznych, no chyba, że umowa z 3 stycznia 2014 r. jest prywatną umową Sekretarza lub Wójta Gminy Dopiewo.

Przypuszczam, że nieco dłużej poczekamy na upublicznienie koncepcji stadionu w Konarzewie, o którą wnioskowała pani Ewa Kuczyńska, prowadząca blog „Moje Konarzewo”. W tym wypadku zadanie również było realizowane ze środków publicznych i trudno przypuszczać, żeby zawierało dane wrażliwe. No chyba, że obiekt został zaplanowany jako awaryjne lądowisko dla wojskowych śmigłowców.

Myślę, że w tym przypadku danymi wrażliwymi, w ocenie urzędników, jest potencjalny koszt inwestycji. Gdyby, jak to sugerowano na portalach, inwestycja docelowo miała kosztować 3-4 mln złotych, myślę, że nikt by z tego nie robił takiej tajemnicy.

Wydaje mi się, że dalsza korespondencja pani Ewy Kuczyńskiej z UG Dopiewo nie przyniesie większych efektów. Urzędnicy zdają sobie sprawę, że procedury są długotrwałe i uciążliwe, przez co wielu obywateli rezygnuje z egzekwowania swoich praw. Na temat SKO w Poznaniu, o czym pisze Paweł na blogu „Wnioski z wioski” - link nie będę się wypowiadać. Na podstawie moich osobistych doświadczeń powiem tylko, że 1 rok oczekiwania na decyzję, to w przypadku tego organu i tak niewiele. Instytucją tą już dawno powinna zająć się prokuratura i to pod warunkiem, że nie będzie to organ poznański.

Ponieważ swego czasu miałam trochę do czynienia z instytucjami publicznymi różnego szczebla, mogę podpowiedzieć pewien sposób, który czasami działa. Jeżeli przestrzeganie drogi służbowej – wniosek, odwołanie, skarga czy zażalenie, składane do organów wyższego szczebla za pośrednictwem Wójta – nie daje oczekiwanych efektów, należy pójść na skróty. Wysyłając np. skargę na bezczynność urzędu za pośrednictwem wójta, dobrze jest równocześnie wysłać pisma do organów wyższego stopnia – wojewody, marszałka, wojewódzkiego sądu administracyjnego czy prokuratury. Najlepiej jednak powiadamiać organy centralne w Warszawie. Nie gwarantuje to co prawda obiektywnego i bezstronnego rozpatrzenia skargi, ale jednak w wielu wypadkach znacznie przyspiesza postępowanie. Po prostu urzędnicy w tych instytucjach budzą się z letargu.

Niestety, metoda ta nie działa w sprawach skarg na prokuratury i sądy powszechne.  W tych przypadkach zażalenia przesyłane są do organów, których dotyczą, czyli są one adwokatami we własnych sprawach. Przy okazji, kolejny przykład kompromitacji poznańskiego wymiaru sprawiedliwości - link .

Podsumowując, nie wierzę, że w kwestii dostępu do informacji publicznej nastąpią  przed wyborami jakieś radykalne zmiany – tym bardziej, że czasu jest coraz mniej. W każdym razie uważam, że pierwszą decyzją nowego wójta powinno być przeprowadzenie wszechstronnego audytu obejmującego UG oraz wszystkie jednostki organizacyjne Gminy. Dobrze byłoby wiedzieć, ile razy zostało naruszone lub złamane prawo oraz ile środków zmarnotrawiono i przeznaczono na cele niepubliczne? – np. budowę wizerunku niektórych przedstawicieli władz. Audyt będzie z pewnością znacznie bardziej wiarygodnym dokumentem, obrazującym kadencję wójt Zofii Dobrowolskiej, niż przygotowywana w głębokiej tajemnicy broszura wyborcza.

Obserwatorka I (Pierwsza)