Projekt budżetu gminy Dopiewo na 2015 r. (3) – wnioski radnych, sołectw i mieszkańców

Dziś kontynuuję temat projektu budżetu na rok 2015 r. Zainteresowała mnie lista wniosków, dotyczących zadań inwestycyjnych, których realizacji oczekują zarówno mieszkańcy, jak i ich przedstawiciele. Na pierwszy rzut oka lista ta sprawia wrażenie festiwalu pomysłów i koncertu życzeń – łącznie zestawienie obejmuje 195 mniejszych i większych inwestycji - link.

Po bliższym przeanalizowaniu tabeli okazuje się, że lista zadań jest znacznie krótsza, ponieważ wiele z nich wymienianych jest kilkakrotnie. Świadczy to o braku współpracy między organami samorządowymi i to nie tylko między sołectwami i radnymi, ale i pomiędzy samymi radnymi. Zgodnie z popularnym powiedzeniem - "każdy sobie rzepkę skrobie".

Taka sytuacja zaistniała np. w Dąbrowie, Dąbrówce, Palędziu czy Skórzewie. Dla przykładu wnioski o utwardzenie ul. Kolejowej, Komornickiej, Lipowej i Majątkowej w Dąbrówce zostały złożone odrębnie przez Sołectwo, Martę Jamont i Magdę Gąsiorowską. Jeżeli więc przedstawiciele społeczeństwa nie potrafią współpracować na poziomie jednej miejscowości, to co dopiero mówić o szczeblu Gminy. Zobaczymy jak będzie wyglądała współpraca między organami w obecnej kadencji.

Natomiast szczególną kreatywnością wykazał się były radny Dąbrowy - Wojciech Szalbierz, który przedstawił listę 17 inwestycji (w większości priorytetowych), szkoda że o 4 lata za późno. Nagle, na koniec kadencji, uświadomił sobie, że większość mieszkańców nie posiada dostępu do podstawowej infrastruktury komunalnej.

Pomimo moich zastrzeżeń, zestawienie wniosków mogłoby być podstawą do stworzenia listy priorytetów na całą kadencję – niestety z w/w listy jednoznacznie wynika, że realizacja tylko części inwestycji zajmie kilka lat.

W pierwszej kolejności należy odrzucić te wnioski, które są typowymi fanaberiami lub mają charakter roszczeniowy. Do nich zaliczyłabym zadania wiążące się z dodatkowymi kosztami, jak np. postulowany wykup działki nr ewid. 868 w Skórzewie z przeznaczeniem na budowę skweru. Owszem, takie obiekty też są pożądane, ale moim zdaniem, w pierwszej kolejności należy realizować potrzeby podstawowe.

Odrzucić należy również część wniosków złożonych przez mieszkańców - jeżeli inwestycje z jednej strony są bardzo kosztowne, a z drugiej służyć będą pojedynczym osobom, które w dodatku często nie są mieszkańcami Gminy. Ktoś, kto kupuje działkę w szczerym polu pod lasem (ze względu na ciszę i spokój), nie ma prawa żądać od Gminy budowy infrastruktury takiej, jaką miał w mieście. Dotyczy to np. utwardzenia ul. Rydzowej w Dopiewcu, przy której, na odcinku ok. 700 m, zlokalizowane są 2 budynki mieszkalne. Wnioskodawczyni jest mieszkanką Lubonia, na działce, będącej jej własnością, zlokalizowany jest budynek w stanie surowym otwartym, a do najbliższej uczęszczanej drogi jest ok. 250 m. Koszt utwardzenia takiego odcinka, choćby tylko tłuczniem (dodatkowo drogę trzeba wykorytować), wyniesie z pewnością kilkanaście tysięcy złotych. Po przeprowadzeniu wizji lokalnej okazało się, że droga już została utwardzona. Czyżby wnioskodawczyni cieszyła się szczególnymi względami pracowników UG Dopiewo? Podobnie jest z wnioskiem dotyczącym budowy ul. Świerkowej w Drwęsie. Zlokalizowane są przy niej 4 budynki mieszkalne (plus 6 na ul. Olszynowej – bocznej od ul. Świerkowej). Ulica nie posiada odwodnienia ani kanalizacji sanitarnej. Argumentem mieszkańców jest fakt, że ul. Świerkowa stanowi wyjazd na drogę wojewódzką tj. ul. Bukowską. Mieszkańcy ul. Świerkowej oraz ulic sąsiednich mają 2 wyjazdy na drogę wojewódzką – poprzez ul. Krótką i ul. Gromadzką. Budowa ul. Świerkowej skróciłaby dojazd jedynie w kierunku Buku – większość osób raczej kieruje się do Poznania.

Najbardziej zadziwił mnie wniosek właścicieli nieruchomości położonych przy ul. Batorowskiej 64 i 66 w Skórzewie, dotyczący budowy przez Gminę przyłączy kanalizacji sanitarnej. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, koszty budowy przyłącza ponosi osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. W/w ustawa jednoznacznie również definiuje pojęcie przyłącza kanalizacji sanitarnej. Ponadto temat ten był już przerabiany na jednej z komisji Rady Gminy przy okazji planowanej przebudowy przyłącza do prywatnej nieruchomości na ul. Tysiąclecia w Dopiewie. Przebudowa miała być wykonana na koszt Gminy. Mimo to, z uporem godnym lepszej sprawy, w/w wniosek mieszkańców Skórzewa został przez UG i byłą Wójt uwzględniony. Realizacja tego zadania będzie działaniem na szkodę interesu publicznego.

Wiele wniosków świadczy o nieznajomości przez radnych i sołtysów problematyki i terenu - np.: postulat budowy sygnalizacji świetlnej na ul. Komornickiej w Skórzewie (w Skórzewie nie ma takiej ulicy), budowa ronda na skrzyżowaniu ul. Gromadzkiej i Bukowskiej w Więckowicach (jest to skrzyżowanie drogi wojewódzkiej z powiatową, a więc nie jest zadaniem Gminy), połączenie drogowe Zakrzewa z Sierosławiem (są to dukty leśne, a więc sprawa jest w gestii Lasów Państwowych), przebudowa dróg powiatowych (Skórzewo).

Należy zauważyć, że wiele z postulowanych zadań powinno być realizowane w ramach funduszu sołeckiego, od którego cały czas odżegnuje się większość sołtysów – „tyle roboty”. Do tych zadań można zaliczyć: zagospodarowanie terenów wokół stawów, które zostały w ostatnich 2 latach zrekultywowane (Więckowice), zagospodarowanie i nasadzenia na skwerach (Skórzewo, Dopiewiec), budowa i rozbudowa placów zabaw (Skórzewo), remonty świetlic (Palędzie), montaż pojedynczych lamp ulicznych, doposażenie boisk (Konarzewo, Więckowice), spowalniacze na drogach gminnych (Dopiewiec, Dąbrowa) itp. Uważam, że takie drobne zadania powinny być w gestii rad sołeckich. Urząd Gminy powinien prowadzić jedynie duże inwestycje. Niestety, przez lata przyzwyczajono sołtysów i radnych, że każdą najdrobniejszą sprawą musi się zajmować urząd gminy. Klasycznym przykładem może być zgłaszanie przez sołtysów na sesjach tematów, którymi powinni zajmować się wyłącznie pracownicy Urzędu – naprawa studzienki ulicznej, wykoszenie trawnika czy opróżnianie koszy ulicznych. Myślę, że początek nowej kadencji jest najlepszą okazją do zmiany złych nawyków.

Przy projektowaniu budżetu należy uwzględnić wnioski dotyczące inwestycji, w przypadku których mieszkańcy deklarują partycypację w kosztach. Jednak do tematu należy podchodzić ostrożnie. Większość mieszkańców jest chętna do współudziału w wydatkach do momentu, gdy pozna rzeczywiste koszty inwestycji. Znam wiele przykładów, gdy mieszkańcy bardzo szybko wycofywali się, gdy dowiedzieli się, ile będą musieli dołożyć z własnej kieszeni. Nie rzadkie są sytuacje, gdy tylko część mieszkańców jest skłonna dołożyć się do zadania. Niebezpieczne jest np. zobowiązanie się Gminy wobec mieszkańców - że jeżeli sfinansują projekt, to samorząd zrealizuje zadanie. Koszty projektu to zazwyczaj 2-5 % ogólnych wydatków. A mieszkańcy, którzy przygotują projekt na własny koszt, mają poważny argument w ręku i mogą wywierać duży nacisk na władze. Tak było np. w Kiekrzu w gminie Rokietnica, gdy mieszkańcy jednej z ulic (drogi o drugorzędnym znaczeniu) wymusili budowę nawierzchni, właśnie argumentując to sfinansowaniem projektu (notabene wadliwie przygotowanego).

Przy analizie wniosków należy również brać pod uwagę możliwość współfinansowania przez podmioty gospodarcze. Dotyczy to szczególnie deweloperów ale nie tylko. W przebudowie ul. Kolejowej, a przede wszystkim ul. Komornickiej w Dąbrówce w kosztach partycypować powinna firma Nickel. Podobno władze minionej kadencji podejmowały rozmowy z deweloperem, dlatego uważam, że należy to kontynuować. W kosztach budowy infrastruktury drogowej powinny również uczestniczyć firmy zlokalizowane na terenie Gminy, szczególnie na terenach o dużym nasileniu działalności gospodarczej. Dotyczy to m.in. ul. Leśnej i części ul. Spółdzielczej w Skórzewie. Przy w/w ulicach brak jest zabudowy mieszkaniowej a właścicielom przedsiębiorstw powinno zależeć na powstaniu dobrego dojazdu – chociażby ze względu na komfort klientów.

Podsumowując, uważam, że przygotowanie listy potrzeb jest jak najbardziej uzasadnione. Należałoby jednak określić zasady, zgodnie z którymi taka lista byłaby przygotowywana. Ponadto oczekuję, że poszczególne szczeble samorządu zaczną wreszcie ze sobą współpracować a osoby przygotowujące listy potrzeb podejdą do tematu profesjonalnie.

Obserwatorka I (Pierwsza)