Zakaz podlewania ogródków w gminie Dopiewo – naruszenie praw obywatelskich?

Jak co roku, gdy tylko pojawiają się pierwsze upały, powstaje problem z dostawami wody. Automatycznie część mieszkańców zaczyna domagać się wprowadzenia ograniczeń dostaw wody – dotyczy to przede wszystkim podlewania ogródków - link. Osoby te zapominają, że wprowadzenie zakazu jest pozbawieniem części mieszkańców praw nabytych. Owszem, istnieje możliwość ograniczenia dostaw towarów i usług (za zużytą wodę każdy musi zapłacić, a więc jest to działalność usługowa, a nie charytatywna), jednak jest to możliwe w ściśle określonych sytuacjach i przez wyznaczone organy. Temat ten był przeze mnie poruszany w Gońcu Dopiewskim w lipcu 2011 r. Niestety, archiwum Gońca Dopiewskiego nie jest dostępne w Internecie, postaram się więc temat ponownie naświetlić.

Zasady zaopatrzenia w wodę określają przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - link. Natomiast normy zużycia wody określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody - link.

Art. 5. ust. 1 w/w ustawy stanowi, że „Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody i odprowadzania ścieków w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnić należytą jakość dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków.” Natomiast Art. 15. ust. 1 stanowi, że „Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji.”

Co to w praktyce oznacza? Zaopatrzenie w wodę nieruchomości zamieszkałych jest obowiązkiem gminy, natomiast rozbudowa sieci wraz z przyłączaniem kolejnych nieruchomości jest obowiązkiem jedynie w określonych przypadkach. Zgodnie z w/w Rozporządzeniem norma użycia wody dla przydomowego ogródka wynosi 2,5 l na 1 m2 na dobę. W przypadku ogrodu o pow. 500 m2 jest to 1250 l wody dziennie. Należy więc zauważyć, że to gmina zobowiązana jest do prowadzenia takiej gospodarki wodnej, aby zapewnić dostawy wody w ilościach określonych w przepisach, a nie mieszkańcy!

Jak więc widać, wprowadzenie zakazu podlewania ogrodów jest jawnym naruszeniem obowiązujących w III RP przepisów. To nie mieszkańcy mają się ograniczać, ale samorząd musi prowadzić taką gospodarkę, aby zaspokoić potrzeby.

Z pewnością odezwą się głosy, że zapotrzebowanie na wodę w gminie Dopiewo jest większe, niż możliwości przedsiębiorstw wodociągowych – na terenie Gminy funkcjonują co najmniej 3 firmy (ZUK, Gminna Spółka Wodna, Aquanet). Winy za to, że możliwości dostaw są mniejsze, niż potrzeby, nie ponoszą mieszkańcy. I to nie oni powinni za to ponosić odpowiedzialność. Winne są władze samorządowe – zarówno obecne, jak i poprzednie.

Koronnym argumentem będzie zapewne stwierdzenie, że gmina Dopiewo jest jedną z najszybciej rozwijających się nie tylko w rejonie Poznania, ale i w Polsce – szczególnie dotyczy to budownictwa mieszkaniowego. Jednak na to, w jakim tempie następować będzie wzrost liczby mieszkańców, największy wpływ mają władze samorządowe. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jednoznacznie określa, jakie muszą zostać spełnione warunki przy uchwalaniu planów zagospodarowania oraz wydawaniu warunków zabudowy w przypadku braku planu - link. W przypadku opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z art. 17 pkt 6 ppkt b) wójt uzgadnia projekt planu z „organami właściwymi do uzgadniania projektu planu na podstawie przepisów odrębnych”. Natomiast zgodnie z § 11 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – „Prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinna zawierać w szczególności: prognozę wpływu ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wydatki związane z realizacją inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy”. Oznacza to ni mniej ni więcej, konieczność uzgodnienia projektu planu z przedsiębiorstwami zarządzającymi infrastrukturą.

Zapewnienie mieszkańcom dostaw wody i innych mediów jednoznacznie wynika z przepisów upzp w przypadku decyzji o warunkach zabudowy. Art. 61 ust. 1 pkt 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków: „istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, z uwzględnieniem ust. 5, jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego”. Do wydania pozwolenia na budowę niezbędne jest uzyskanie zapewnienia o dostawie wody oraz energii elektrycznej. W tej sytuacji wystarczy, że przedsiębiorstwo dostarczające wodę na cele komunalne wyda negatywną opinię, aby wójt wydał odmowną decyzję, dotyczącą ustalenia warunków zabudowy.

Jak więc wynika z powyższych ustaleń, władze samorządowe, mimo niedoskonałości naszego prawa, posiadają stosowne narzędzia ograniczające możliwości przeznaczenia terenów na cele nierolnicze i nieleśne. Trzeba tylko chcieć je wykorzystać. Możliwości są zarówno po stronie ZUK-u, Wójta Gminy, jak i Rady Gminy. Rada Gminy, w której kompetencjach jest uchwalanie planów zagospodarowania przestrzennego, może zażądać kalkulacji dotyczącej możliwości zaopatrzenia w wodę nowych terenów, przewidzianych pod zabudowę.

W gminie Dopiewo z tych narzędzi samorząd korzystał niechętnie, szczególnie w okresie rządów byłego wójta Andrzeja Strażyńskiego. Uchwalane były plany obejmujące setki hektarów pod budownictwo mieszkaniowe, bez analizy możliwości zapewnienia usług na właściwym poziomie. Skutki tej radosnej twórczości odczuwa dziś coraz większa grupa osób. Krążą plotki, że w razie poważnego kryzysu, woda dostarczana mieszkańcom Dopiewa może zostać przekierowana do Dąbrówki – mieszkańcy tej miejscowości są głośniejsi i bardziej roszczeniowi.

Kolejnym elementem, który doprowadził do obecnego kryzysu jest zaniechanie budowy wodociągu z Joanki. Andrzej Strażyński co prawda budowę rozpoczął – powstało ujęcie wraz ze stacją uzdatniania, zabrakło jednak sieci, która tą wodę mogłaby rozprowadzić. Wójt Zofia Dobrowolska niestety nie czuje potrzeb Gminy. Inwestycja, jedna z kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania Gminy, została zaniechana, tak jak wiele innych. Zamiast tego mamy projekty budowy ratusza, dworców przesiadkowych w szczerym polu, wiat i placów zabaw na terenach niezamieszkanych oraz coraz huczniejszych festynów.

Wracając do postulowanego zakazu podlewania ogrodów – nie wystarczy, jak to stwierdził jeden z użytkowników forum Moje Dopiewo – jeden telefon do Urzędu Gminy. Wprowadzenie zakazu jest jednym ze stanów nadzwyczajnych, które określa Konstytucja RP (art. 228) oraz stosowne ustawy. O zasadach wprowadzania zakazów decydują przepisy ustawy o stanie klęski żywiołowej, np. długotrwałej suszy. W takiej sytuacji całkowitą lub częściową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły (zakładam, że do tego katalogu zalicza się zaopatrzenie w wodę) może wprowadzić Rada Ministrów – art. 5 ust. 1. Ustawa nie przewiduje, aby ograniczenia mogły zostać narzucone zarządzeniem wójta czy uchwałą rady gminy.

Rozumiem rodziców, którzy z powodu braku wody nie mogą wykąpać swoich dzieci. Należy jednak również zrozumieć mieszkańców, pielęgnujących swoje oazy zieleni. Oni również mają do tego prawo. Nawet takie dziwolągi, do których również się zaliczam, które wbrew zasadom ekonomiki, kultywują uprawę warzyw na własne potrzeby. Mieszkańcy nie mogą ponosić konsekwencji złych decyzji, podejmowanych przez władze samorządowe. Dlatego też będę sprzeciwiać się wszelkim administracyjnym ograniczeniom. A zakazy, których nieprzestrzeganie zagrożone będzie grzywną, są w tej sytuacji całkowicie absurdalne. Na szczęście gmina Dopiewo po roku 2011, nie odważyła się na wprowadzenie zakazu podlewania ogrodów. Proceder ten był kontynuowany w gminie Rokietnica. Dlatego też osobom, które postulują wprowadzenie zakazu podlewania ogrodów, proponuję przeprowadzkę do Rokietnicy. Choć na razie i tam nie zdecydowano się na takie rozwiązanie.

P.S. Mam nadzieję, że tegoroczna aura nie doprowadzi do skonfliktowania mieszkańców. Przed jesiennymi wyborami samorządowymi byłoby to bardzo niekorzystne. Dążąca do reelekcji wójt Zofia Dobrowolska, a przede wszystkim jej doradcy (którym grozi utrata intratnych stanowisk) oraz rodzina i przyjaciele (korzystający z profitów), zrobią wszystko, aby odpowiedzialność za błędy i niepowodzenia przerzucić na opozycję oraz siły wyższe.

Obserwatorka I (Pierwsza)