Przestrzeń publiczna w gminie Dopiewo (3) – kolejne przemyślenia

Kontynuuję temat z zamiarem podzielenia się kolejnymi uwagami, które mam nadzieję, przydadzą się inicjatorom tworzenia przestrzeni publicznej w gminie Dopiewo.

Dobrym pomysłem jest stworzenie mapy, jako podstawy do dalszego działania – aby zacząć planować, należy wiedzieć, czym się dysponuje. Uważam jednak, że nie ma potrzeby wyważania otwartych drzwi, tworząc mozolnie bazę danych, tylko można wykorzystać istniejące narzędzia. W tym celu trzeba zmobilizować Wójta i Urząd Gminy do współpracy.

Gmina dysponuje doskonałym narzędziem, jakim jest mapa w Systemie Informacji Przestrzennej. Twórca programu, firma Geo-System, opracowała moduł, który umożliwia rejestr i wizualizację na mapie mienia komunalnego.

Moduł taki został prawdopodobnie zakupiony przez Urząd Gminy Dopiewo, ale tylko do użytku wewnętrznego.

Należy więc, zobligować władze Gminy do udostępnienia danych, jak to ma miejsce w gminach: Czerwonak, Komorniki, Kostrzyn czy Tarnowo Podgórne. Niektóre samorządy, informacji na temat mienia komunalnego, strzegą jak niepodległości. A należy pamiętać, że nie jest to prywatna własność aktualnych władz, tylko dobro publiczne, o którym mają prawo decydować wszyscy mieszkańcy.

Mapa mienia komunalnego pozwala od razu zorientować się, które drogi są własnością gminy, jak również które nieruchomości można wykorzystać na tworzenie miejsc publicznych. Przy okazji mała dygresja. Dziwi mnie, że mając takie narzędzia, Urząd potrafi zaplanować inwestycje publiczne na gruntach prywatnych. Przykładów takiej, skandalicznej wręcz ignorancji, było w ostatnich latach sporo – np. kanalizacja w Dopiewcu, budowa drogi w Palędziu.

Kolejny temat, to - od czego zacząć planowanie zagospodarowania przestrzeni publicznej. Moim skromnym zdaniem, w pierwszej kolejności należy poszerzać ofertę w tych dziedzinach sportu i rekreacji, które są najpopularniejsze wśród mieszkańców. Pomijam tu piłkę nożną, która jest oczkiem w głowie obecnych włodarzy i nie potrzebuje dodatkowych agitatorów. Co więcej trzeba hamować zapędy niektórych miłośników „haratania w gałę”, bo inaczej za kilka lat w każdej wsi powstanie stadion narodowy.

Dziedziny sportu, które uprawiane są przez wszystkie grupy społeczne i wiekowe to kolarstwo, biegi i piesze wędrówki (nornic walking). Miłośników skateparków czy kortów tenisowych z pewnością jest znacznie mniej. Dlatego uważam, że należy poprawiać warunki przede wszystkim dla tych dziedzin, które są najpopularniejsze. Nie bez znaczenia są tu też koszty budowy i utrzymania obiektów.

W gminie Dopiewo stworzono sieć ścieżek rowerowych, ale:

-        obejmują jedynie część terenu Gminy – wiele rejonów jak: Glinki, las w Dopiewie, teren WPN są wyłączone

-        wiele odcinków prowadzi ruchliwymi, pozbawionymi utwardzonego pobocza drogami powiatowymi. Podróżowanie takimi drogami nie jest przyjemne ani bezpieczne.

Generalnie brakuje dróg słabo uczęszczanych przez pojazdy silnikowe, a równocześnie pozwalających na przemieszczanie się pomiędzy miejscowościami. Wpływ na to miało wiele czynników.

Po pierwsze uwarunkowania historyczne. Nie prowadziłam badań w tym zakresie, ale wydaje mi się, że obecne drogi powiatowe, to w większości drogi mające po kilkaset lat. W czasach przed erą przemysłową, nikt nie uprawiał sportu ani rekreacji, a połączenia między miejscowościami musiały być jak najkrótsze.

Po drugie, wiele dróg istniejących jeszcze kilkanaście lat temu, zostało zlikwidowanych z powodu budowy lub przebudowy głównych szlaków komunikacyjnych – autostrady A2, drogi S11 czy linii kolejowej. Inwestycje te doprowadziły do likwidacji wielu lokalnych, bezpiecznych połączeń:

- Dopiewa z Konarzewem poprzez ul. Konarzewską i Młyńską

- Palędzia z Konarzewem

- Dąbrowy z Zakrzewem ul. Graniczną

Połączenia które pozostały, zostały wydłużone i stały się bardziej niebezpieczne, przede wszystkim przez brak chodników lub ścieżek pieszo-rowerowych na wiaduktach.

Powstały co prawda drogi serwisowe, głównie wzdłuż S11, ale tu również zapomniano o pieszych i rowerzystach. Zresztą jazda lub wędrówka wzdłuż autostrady czy drogi ekspresowej do szczególnych atrakcji nie należy.

Po trzecie zaniedbania ostatnich dekad. Do końca XX wieku Gmina rozwijała się stosunkowo wolno i nie było konieczności rozbudowy dróg lokalnych. Ścieżki rowerowe czy pieszo-rowerowe były jedynie jaskółką, pojawiającą się gdzieniegdzie na terenie Polski. Jeszcze na początku lat 90-tych ub. wieku, jadąc z Dopiewa do Dąbrówki, łatwiej było spotkać sprzęt rolniczy niż samochód.

Jednak ostatnie kilkanaście lat, to gwałtowny rozwój gminy Dopiewo i rosnące potrzeby w zakresie komunikacji. Niestety, nasi włodarze nie mogą się w tym zakresie pochwalić żadnymi osiągnięciami. Jedyna droga zbiorcza, jaka powstała w 21 wieku, to ul. Laserowa w Dopiewcu i Dopiewie, do tego zbudowana przez PKP. O drodze wzdłuż torów, docelowo od Dopiewa do Poznania, mówi się od ponad 20 lat i ciągle tylko się mówi.

Nie bez znaczenia jest fakt, że niektóre drogi poznikały z winy rolników. W pędzie za wykorzystaniem każdego kawałka gruntu pod uprawy, likwidowane są nie tylko miedze, ale i niektóre drogi. Widać to na przykładzie tych dróg, przy których rosły kiedyś powszechnie wierzby. W każdym przypadku, gdy wierzba usycha (często im się w tym pomaga), pole natychmiast przybliża się do jezdni. Zjawisko takie można zaobserwować np. na ul. Bukowskiej w Konarzewie – poza terenem zabudowanym.

Są takie drogi, które znikły całkowicie. Przykładem może być droga, biegnąca wzdłuż granicy Dopiewa i Dopiewca, pomiędzy ul. Polną w Dopiewcu i ul. Majcherka w Dopiewie. Droga ta istnieje obecnie wyłącznie na mapie. A przypuszczam, że mogłaby stanowić doskonałą ścieżkę pieszo-rowerową.

W dziedzinie budowy ścieżek pieszo-rowerowych Andrzej Strażyński i Zofia Dobrowolska nie mogą pochwalić się żadnymi osiągnięciami. Ten pierwszy jedyną taką ścieżkę zbudował na ul. Bukowskie w Dopiewie. I jak przypuszczam, motywem realizacji inwestycji nie była chęć poprawy bezpieczeństwa mieszkańców. Pozostałe inwestycje to wyłącznie chodniki (ul. Więckowska i ul. Poznańska w Dopiewie, część ul. Szkolnej w Konarzewie oraz ul. Ks. Kozierowskiego w Skórzewie – dokończona przez Zofię Dobrowolską). Z części z nich i tak niewielu pieszych korzysta.

Jeszcze gorzej, sytuacja z budową ścieżek, wyglądała w czasie kadencji byłej wójt Zofii Dobrowolskiej. I tak: ul. Szkolna w Dopiewcu, ul. Konarzewska w Dopiewie czy wreszcie słynny zygzak w Gołuskach - to przykłady skrajnej niekompetencji. Odnoszę wrażenie, że inwestycje te były realizowane tylko po to, aby pokazać mieszkańcom, że coś się dzieje.

Nie najlepiej sytuacja wygląda również pod rządami Adriana Napierały. Inwestycje są nieprzemyślane, realizuje się wadliwe projekty z poprzedniej kadencji, jak np. budowa ul. Niecałej w Skórzewie z chodnikiem po obu stronach jezdni – link, lub zadania nie pierwszej potrzeby, jak ul. Ogrodowa w Dopiewie.

Rozpoczęła się, o dziwo, budowa chodnika na ul. Szkolnej w Konarzewie, ale z moich obserwacji wynika, że inwestycja będzie okrojona (mam obawy, jak zostanie rozwiązana sprawa odwodnienia). Przy projektowaniu ul. Szkolnej w Konarzewie można było podjąć decyzję, o budowie ścieżki pieszo-rowerowej, ale mamy niestety kolejny chodnik. Takie rozwiązanie byłoby  możliwe, ponieważ na całym odcinku ulicy, pomiędzy chodnikiem a granicami nieruchomości, pozostał wolny pas o szerokości ponad 1 m.

Tak więc, stowarzyszenie organizowane przez Krzysztofa Kołodziejczyka, które zamierza zajmować się przestrzenią publiczną, już w tej jednej dziedzinie będzie miało wiele do zrobienia. Trzeba wymuszać na władzach Gminy budowę ścieżek pieszo-rowerowych, a nie kolejnych chodników, szczególnie na drogach o największym ruchu i niewystarczających parametrach, jak: Dopiewo-Palędzie, Dąbrówka-Skórzewo, Dopiewiec-Konarzewo. Ponadto władze Gminy powinny już wiedzieć, że budowa ścieżek z kostki betonowej nie sprawdziła się. Większość rowerzystów, np. na ul. Bukowskiej w Dopiewie, mimo istniejącej ścieżki woli korzystać z jezdni. Gmina Tarnowo Podgórne już wymienia kostkę na nawierzchnię z masy bitumicznej.

Ponadto należałoby szukać dróg alternatywnych, pozwalających ominąć ruchliwe arterie. Wycieczka piesza czy rowerowa powinna być przyjemnością, a nie karą. Warto, aby ścieżki rowerowe umożliwiały dojazd do najciekawszych zakątków gminy Dopiewo oraz gmin sąsiednich – zarówno gmina Buk, jak i Stęszew posiadają wyjątkowo atrakcyjne tereny na pograniczu z naszą Gminą.

Obserwatorka I (Pierwsza)