Zabytkowy wiatrak w Rogierówku czy Kiekrzu – dylemat mieszkańców i władz gminy Rokietnica?

Staram się śledzić na bieżąco wydarzenia w gminie Rokietnica. Niestety, internetowe media niezależne są znacznie skromniejsze niż w gminie Dopiewo, a niezależna prasa nie istnieje. Mimo to pewne informacje, nie zawsze akceptowane przez władze, przeciekają na zewnątrz. Dzieje się tak za sprawą m.in. forum erokietnica.pl. W ostatnim czasie, po wpisie p. Lecha Rugały, rozgorzała dyskusja nt. nazewnictwa ulic oraz właściwej lokalizacji obiektów historycznych – konkretnie dotyczy to zabytkowego wiatraka w Rogierówku - link . Wysłał on do Urzędu Gminy w Rokietnicy maila z pytaniem, w jakiej miejscowości znajduje się w/w wiatrak – w Rogierówku czy w Kiekrzu? Szybko otrzymał odpowiedź, niestety krótką i błędną.

Urząd Gminy, zamiast przeanalizować sprawę, wolał uderzyć się w piersi i przeprosić za błędną informację. Co więcej, zobowiązał się do poprawienia rzekomego błędu i wyłączył oficjalną stronę, zawierającą informacje nt. wiatraka. Należy zauważyć, że Urząd nie posiada kompetencji w tym temacie, co postaram się uzasadnić w dalszej części felietonu. Zastanawia mnie jedno, dlaczego do napisania i przesłania odpowiedzi wyznaczono osobę, która na co dzień zajmuje się administracją elektroniczną i tak naprawdę nie musi posiadać wiedzy, dotyczącej wiatraka w Rogierówku? Czyżby w Urzędzie Gminy nie było osoby, która potrafiłaby na takie pytanie udzielić wyczerpujących informacji?

Odpowiedź na wątpliwości p. Lecha Rugały jest prosta – obie lokalizacje wiatraka w Kiekrzu i Rogierówku - są prawidłowe. Wszystko zależy jedynie od kontekstu, pod jakim są rozpatrywane.

Z historycznego punktu widzenia wiatrak zlokalizowany jest na terenie miejscowości Rogierówko. Powstał on na gruntach, których właścicielami byli mieszkańcy Rogierówka. W rejestrze zabytków Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wiatrak zarejestrowany jest w miejscowości Rogierówko – nr rej. 1911/A z 4 lipca 1983 r. - link Organ ten jest odpowiedzialny m.in. za „prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie” i to on posiada uprawnienia do wprowadzania zmian w rejestrze. WKZ podlega Generalnemu Konserwatorowi Zabytków przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który prowadzi krajowy rejestr zabytków. Merytorycznym zapleczem MKiDN, GKZ i wojewódzkich konserwatorów zabytków jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, który m.in. gromadzi dokumentację Krajowej Ewidencji Zabytków. Tak więc, wszelkie zmiany w rejestrach zabytków mogą być akceptowane i wprowadzane jedynie przez w/w organy. Urząd Gminy Rokietnica nie posiada w tym zakresie żadnych kompetencji – informacja o wprowadzeniu zmian jest pustą deklaracją bez pokrycia.

Natomiast, biorąc pod uwagę podział administracyjny gminy Rokietnica, wiatrak znajduje się w miejscowości Kiekrz. Podział administracyjny obrębu Kiekrz na miejscowości Kiekrz, Rogierówko i Starzyny wprowadzony został uchwałą Rady Gminy z 30 stycznia 2012 r. Niestety, ze względu na zmiany w sposobie zagospodarowania terenu, jakie nastąpiły od początku lat 90-tych ub. wieku, włączenie wiatraka do obrębu Rogierówko stało się niemożliwe.

Przykładem rozbieżności pomiędzy faktyczną lokalizacją a zapisem w rejestrze zabytków może być kościół w Kiekrzu. Z rejestru wynika jednoznacznie, że zlokalizowany jest w Kiekrzu (nr rej. 2473/A z 20 maja 1935 r.), do tego na terenie gminy Rokietnica, natomiast pod względem administracyjnym od 1 stycznia 1987 r. znajduje się w obrębie miasta Poznania. Pomimo, iż od wprowadzenia zmian administracyjnych minęło prawie 30 lat, do chwili obecnej nikt nie próbował tych rozbieżności skorygować. Widocznie aspekt historyczny jest ważniejszy niż podziały administracyjne.

Na koniec jeszcze krótko na temat, dlaczego nie było możliwości pozostawienia wiatraka w obrębie Rogierówko. Do 2012 r. granice pomiędzy Kiekrzem, Rogierówkiem i Starzynami były umowne. Przyjmowano, że grunty, których właścicielem jest mieszkaniec danej miejscowości, przynależą do tej miejscowości. Nie sprawiało to problemu tak długo, dopóki grunty te były użytkowane wyłącznie rolniczo.

Od początku lat 90-tych ub. wieku tereny pomiędzy ul. Poznańską, Kościuszki i Podjazdową zaczęto przeznaczać pod zabudowę. Powstały nowe ulice, którym trzeba było nadać nazwy. W ten sposób powstały ul. Sarnia, Ptasia, Muzealna, Wczasowa i Wiatraczna. Uchwałami Rady Gminy automatycznie zostały one włączone do Kiekrza. Uniemożliwiło to, szczególnie w przypadku ul. Ptasiej, Sarniej i Muzealnej, takie rozgraniczenie, aby wiatrak znalazł się w obrębie Rogierówko. Mieszkańcy w/w ulic nie wyrażali zgody na przeniesienie ich z Kiekrza do Rogierówka. Rozgraniczenie miejscowości zostało przeprowadzone o kilkanaście lat za późno.

Jak słusznie zauważa p. Lech Rugała, na rozgraniczeniu najwięcej straciły miejscowości Rogierówko i Starzyny, jednak w obecnej sytuacji było to jedyne możliwe rozwiązanie. Muszę jednak zapewnić, że dalszego okrawania Rogierówka nie należy się spodziewać. Przebieg aktualnych granic dostępny jest na stronie - http://rokietnica.e-mapa.net

Co do zasadności nazw ulic, szczególnie Muzealnej i Wiatracznej, uważam, że zarzuty nie do końca są trafione. Nie umiem powiedzieć, w jakiej kolejności nazwy te były uchwalane. Niemniej nazwa ul. Muzealna jest jak najbardziej zasadna – w wiatraku zlokalizowane jest muzeum młynarstwa. Nazwa dla ul. Wiatracznej mogła zostać nadana w czasie, gdy w okolicy nie było jeszcze innych ulic – przebiega ona w odległości niecałych 200 m od wiatraka. Ul. Wczasowa, zlokalizowana pomiędzy Muzealną i Wiatraczną, powstała kilka lat później.

W sprawie stosowanego w gminach nazewnictwa ulic oraz numeracji porządkowej, zapraszam do lektury moich felietonów - Adresowy bałagan Nazewnictwo1 Nazewnictwa2

Na koniec z przykrością należy stwierdzić, że Urząd Gminy w Rokietnicy nie jest najlepszym źródłem informacji. Odpowiedź udzielona p. Lechowi Rugale świadczy nie tylko o nieznajomości faktów z historii Gminy i obowiązujących przepisów, ale i o coraz większym strachu władz Gminy przed krytyką ze strony mieszkańców. Pośpiech w udzielaniu odpowiedzi nie zawsze wychodzi na dobre. Nasuwa się jednoznaczny wniosek – jaki pan, taki kram!

Obserwatorka I (Pierwsza)