Dziś zamiast kolejnego komentarza
przedstawiającego ponurą rzeczywistość lokalnego samorządu – wczorajsza Komisja
Rewizyjna RG w pełni to potwierdziła – przedstawiam treść skargi na uchwałę
Rady Gminy Dopiewo w sprawie nadania Statutu Sołectwa Dopiewo.
Skarga w sprawie Statutu dodatkowo wysłana została do Wojewody Wielkopolskiego. Odpowiedź Wojewody dostępna jest tu - http://blogdopiewo.blogspot.com/2017/08/odpowiedz-wojewody-wielkopolskiego-na_8.html
Skarga w sprawie Statutu dodatkowo wysłana została do Wojewody Wielkopolskiego. Odpowiedź Wojewody dostępna jest tu - http://blogdopiewo.blogspot.com/2017/08/odpowiedz-wojewody-wielkopolskiego-na_8.html
Obserwatorka I (Pierwsza)
SKARGA
na uchwałę Rady Gminy Dopiewo
XXXI/404/17 z 29 maja 2017 r. w sprawie nadania Statutu Sołectwa Dopiewo,
opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego 5 czerwca 2017
r., poz. 4230.
Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt a) ustawy z dnia 7 kwietnia
2017 r. o zmianie ustawy – kodeks
postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw - zaskarżam
w całości uchwałę Rady Gminy Dopiewo nr XXXI/404/17 z dnia 29 maja 2017 r. w
sprawie nadania Statutu Sołectwa Dopiewo (dalej
jako zaskarżona uchwała).
Na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 32 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym -
wnoszę o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały, ewentualnie o
stwierdzenie jej niezgodności z prawem.
Na podstawie art. 35 ust. 1
ustawy o samorządzie gminnym oraz §5 pkt 2 uchwały Nr XXVII/375/17 Rady Gminy
Dopiewo z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji z
mieszkańcami celem zaopiniowania projektów Statutów sołectw Gminy Dopiewo -
wnoszę o stwierdzenie, że w/w konsultacje w sprawie projektu Statutu Sołectwa
Dopiewo nie były wiążące.
Na podstawie art. 35 ust. 1
ustawy o samorządzie gminnym oraz §1 pkt 4 i §4 pkt 1 uchwały nr XXVII/375/17 Rady
Gminy Dopiewo z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji z
mieszkańcami celem zaopiniowania projektów Statutów sołectw Gminy Dopiewo - wnoszę
o przeprowadzenie ponownych konsultacji w sprawie projektu Statutu Sołectwa
Dopiewo.
Na podstawie art. 61 §3 ustawy o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi wnoszę o wydanie postanowienia o
wstrzymaniu wykonania uchwały.
Zaskarżonej uchwale zarzucam:
1.
naruszenie art. 4 ust. 1 i art. 32 Konstytucji RP oraz
art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym
-
pozbawienie mieszkańców Sołectwa Dopiewo możliwości
wykonywania władzy zwierzchniej,
-
dyskryminację uczestników Zebrania Wiejskiego Sołectwa
Dopiewo poprzez pozbawienie ich przysługujących im praw, jako mieszkańców
jednostki pomocniczej
-
pozbawienie zebrania wiejskiego uprawnień
uchwałodawczych
2.
Naruszenie art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym
o §5 pkt 2 uchwały Nr XXVII/375/17 Rady Gminy Dopiewo z dnia 27 lutego 2017 r.
w sprawie przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami celem zaopiniowania
projektów Statutów sołectw Gminy Dopiewo
-
uchwalenie Statutu Sołectwa Dopiewo pomimo negatywnego
wyniku konsultacji społecznych i odrzucenia przez większość uczestników Zebrania
Wiejskiego projektu Statutu
-
nie odniesienie się do pisemnego wniosku w sprawie
projektu Statutu, złożonego przeze mnie, poprzez Radę Sołecką Dopiewa, w czasie
Zebrania Wiejskiego 24 marca 2017 r.
Uzasadnienie
I. Zarzuty
Ad.1 Do chwili obecnej w gminie Dopiewo, powiat poznański, woj. wielkopolskie
obowiązują statuty sołeckie z 2002 r., tak więc mają już prawie 15 lat. Wiele
zapisów w statutach stało się nieaktualnych, do tego ujawniły się dość wyraźne
braki w zapisach. W 2015 r., po wyborze sołtysa w sołectwie Dopiewo złożony
został protest wyborczy. Ponieważ Statut Sołecki Dopiewa, jak i wszystkie
pozostałe w Gminie, nie przewidywał możliwości składania protestów - Rada Gminy
Dopiewo nie chciała go nawet rozpatrywać, twierdząc, że to nie leży w jej
kompetencjach. Dopiero po pouczeniu przez Wojewodę Wielkopolskiego, Wojewódzki
Sąd Administracyjny oraz Rzecznika Paw Obywatelskich - Rada Gminy Dopiewo
doszła do wniosku, że jednak musi protest rozpatrzyć.
W związku z tym, aby uniknąć w
przyszłości takich problemów, postanowiono przygotować nowe projekty statutów
sołeckich dla 11 sołectw w gminie Dopiewo. Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o
samorządzie gminnym, zatwierdzenie statutu sołeckiego musi zostać poprzedzone
konsultacjami społecznymi. Konsultacje społeczne w sprawie projektów statutów
sołeckich przeprowadzono w trakcie dorocznych Zebrań Wiejskich, które odbyły
się w okresie od 7 do 24 marca 2017 r.
Władze gminy Dopiewo od początku
starały się utrudnić mieszkańcom dostęp do projektów. W Biuletynie Informacji
Publicznej projekty opublikowano 28 lutego 2017 r., a więc zaledwie 6 dni przed
pierwszym Zebraniem Wiejskim w Sołectwie Gołuski, które odbyło się 7 marca 2017
r. Nie udostępniono projektów Statutów w wersji drukowanej – dostępne one były
wyłącznie do wglądu w Urzędzie Gminy lub u sołtysów. Gmina Dopiewo wydaje i
kolportuje wśród mieszkańców lokalne czasopismo, jednak nie dołączono do niego
projektów Statutów. Tak więc, duża część mieszkańców miała utrudniony dostęp do
projektów.
Sam projekt Statutu – dla
wszystkich Sołectw przygotowano identyczną wersję dokumentu – w znacznym
stopniu ogranicza prawa i rolę uchwałodawczą Zebrania Wiejskiego. Jest w wielu
punktach wręcz wsteczny do Statutu z 2002 r. Poniżej wymieniam zastrzeżenia,
które udało mi się zauważyć przy analizie tekstu.
Z §6 projektu zaskarżonej uchwały
jednoznacznie wynika, że Zebranie Wiejskie jest organem uchwałodawczym,
natomiast Sołtys organem wykonawczym. Jednak dalsze zapisy projektu, już takie
oczywiste nie są.
Poważne wątpliwości budzi §7
zaskarżonej uchwały, określający kompetencje Zebrania Wiejskiego. Zostały one w
znacznym stopniu ograniczone w porównaniu do Statutów z 2002 r., w których
uprawnienia Zebrania Wiejskiego określone zostały w §5 i §9.
Zgodnie ze Statutem z 2002 r. (§5
pkt 1) „do kompetencji Zebrania
Wiejskiego należy: zajmowanie stanowiska w sprawach istotnych dla sołectwa i
jego mieszkańców”. Natomiast w zaskarżonej uchwale (§7 ust. 1 pkt 2)
czytamy – „do kompetencji Zebrania
Wiejskiego należy [...]: zajmowanie stanowiska w sprawach dotyczących
działalności Sołectwa”. Jest to zapis niejasny, który może być różnie
interpretowany, w zależności od tego, co zostanie uznane za sołectwo – Sołtys
wraz z Radą Sołecką czy ogół mieszkańców Sołectwa.
Zapis w §9 ust. 2 pkt 5 Statutu z
2002 r., stanowiący, że do kompetencji Zebrania Wiejskiego należy: „wyrażenie stanowiska Sołectwa w sprawach
określonych przepisami prawa lub gdy o zajęcie stanowiska przez Sołectwo
wystąpi organ Gminy” w zaskarżonej uchwale zastąpiono zapisem (§7 ust. 1
pkt 3): „na wniosek Wójta lub Rady Gminy
opiniowanie projektów uchwał w sprawach o istotnym znaczeniu dla Sołectwa”.
Tu również ograniczono prawa Zebrania Wiejskiego do rozpatrywania wniosków
zgłaszanych przez organy gminy.
Podobnie zostało ograniczone
prawo uchwałodawcze Zebrania Wiejskiego. Z §5 pkt 4 Statutu z 2002 r. wynika, że do kompetencji
Zebrania należy „podejmowanie uchwał w
innych sprawach dotyczących sołectwa”. W zaskarżonej uchwale zamiast tego
znalazł się zapis (§7 ust. 1 pkt 5) mówiący, że do kompetencji Zebrania
Wiejskiego należy „podejmowanie uchwał w
innych sprawach na wniosek Sołtysa”. Wynika z tego, że tylko sołtys ma prawo
zgłaszania projektów uchwał, mimo iż jest wyłącznie organem wykonawczym.
Równocześnie oznacza to, że Zebranie Wiejskie nie ma prawa zgłaszania projektów
uchwał.
Ograniczono lub wręcz pozbawiono
Zebranie Wiejskie prawa do dysponowania mieniem i środkami sołeckimi, którymi
od tej chwili w majestacie prawa będzie zarządzał wyłącznie sołtys.
W zaskarżonej uchwale nie
pojawiają się zapisy, które obowiązywały w dokumentach z 2002 r., a które
określały wyłączne kompetencje Zebrania Wiejskiego:
-
§9 ust. 2 pkt 2 – określanie
zasad korzystania z mienia gminnego,
-
§9 ust. 2 pkt 3 – określanie
przeznaczenia innych składników mienia komunalnego przekazywanych Sołectwu oraz
dochodów z tego źródła w ramach uprawnień przyznanych Sołectwu przez Radę Gminy,
-
określanie
przeznaczenia środków finansowych Sołectwa.
Zamiast powyższych uprawnień w zaskarżonej uchwale
umieszczono zapis (§10 ust. 1 pkt 6), cedujący wszelkie w/w uprawnienia na
sołtysa – „Do zadań Sołtysa należy:
[...] występowanie z wnioskami
dotyczącymi potrzeb Sołectwa i jego mieszkańców oraz prowadzenie działalności
interwencyjnej w tym zakresie, w szczególności przedstawianie Wójtowi propozycji
przeznaczenia środków sołeckich biorąc pod uwagę postulaty mieszkańców oraz
opinię rady sołeckiej”.
Proponowane zapisy dotyczące dysponowania środkami
sołeckimi świadczą o tym, że sołtysi będą mieć wyłączne prawo decydowania o ich
przeznaczeniu. Dysponowanie środkami sołeckimi to również są kompetencje
uchwałodawcze, a zaskarżona uchwała odbiera je Zebraniu Wiejskiemu.
Również mieniem komunalnym, przekazanym sołectwu, zgodnie
z §24 projektu Statutu, zarządzać będzie wyłącznie sołtys. Nawet rada sołecka
nie będzie miała w tej sprawie nic do powiedzenia.
Kolejnym regresem jest zwolnienie wójta z wszelkich
obowiązków wobec sołectwa i Zebrania Wiejskiego. Dotychczas, zgodnie z §6 Statutu
Sołeckiego z 2002 r., wójt był zobowiązany do załatwienia spraw, zgłoszonych
przez Zebranie Wiejskie, osobiście lub do przekazania ich radzie gminy. Był
również zobligowany do przekazania informacji o sposobie ich załatwienia. W zaskarżonym
Statucie takich zapisów już nie znajdziemy. Zgodnie z kodeksem postępowania
administracyjnego, organ administracji publicznej zobowiązany jest rozpatrzyć i
odpowiedzieć na każdy wniosek. Dotyczy to również wniosków składanych ustnie w
czasie Zebrania Wiejskiego. Zaskarżony Statut zwalnia wójta z tego obowiązku,
co jest sprzeczne z przepisami wyższego rzędu.
Zastrzeżenia budzą również przepisy, dotyczące sposobu
odwołania sołtysa i rady sołeckiej. Jak się wydaje, po zatwierdzeniu nowych Statutów,
odwołanie sołtysa z pełnionej funkcji będzie trudniejsze niż wójta i rady
gminy. Zgodnie z rozdz. V, §20, pkt 2b projektu Statutów, „o odwołanie Sołtysa, członka Rady Sołeckiej lub całej Rady Sołeckiej
może wystąpić: ... grupa mieszkańców w liczbie odpowiadającej 1/20 uprawnionych
do głosowania mieszkańców Sołectwa”.
Natomiast w przypadku referendum
w sprawie odwołania wójta lub rady gminy, zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy
o referendum lokalnym – „Z inicjatywą
przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców jednostki samorządu
terytorialnego wystąpić może: ... grupa co najmniej 15 obywateli...”.
Dopiero po zgłoszeniu, inicjatorzy mają 60 dni na zebranie poparcia 10%
mieszkańców, aby referendum można było przeprowadzić.
Uchwałodawcy gminy Dopiewo
postanowili pójść na skróty i zażyczyli sobie, żeby z wnioskiem o odwołanie
sołtysa, musiała od razu wystąpić 1/20 mieszkańców sołectwa.
Z kolei zgodnie z §22 ust. 3
zaskarżonej uchwały, Rada Gminy uzyskuje większe kompetencje niż sądy
powszechne. Na rozpatrzenie protestu wyborczego Rada będzie miała 60 dni.
W przypadku uchwalenia Statutów Sołeckich
w obecnej formie, wójt przejmie pełnię władzy nad sołectwami, nie ponosząc
równocześnie żadnej odpowiedzialności, jak choćby obowiązku rozpatrywania
wniosków.
Również w zakresie kompetencji
uchwałodawczych, wójt zamierza scedować na siebie uprawnienia Zebrania Wiejskiego.
Rola tego ostatniego ograniczona zostanie do opiniowania uchwał,
przedstawianych przez wójta, radę gminy i sołtysa. Nowe Statuty nie przewidują
zgłaszania uchwał przez Zebranie Wiejskie, czyli mieszkańców.
Rada Gminy, mimo iż jest organem
kontrolnym, nie tylko dla jednostki pomocniczej, ale i dla wójta - będzie miała
z kolei bardzo ograniczone kompetencje. Pozostanie jej rozpatrywanie protestów
wyborczych.
Jak wykazano powyżej, zaskarżona
uchwała jest niezgodna z przepisami ustawy o samorządzie gminnym, która
kilkakrotnie nawiązuje do idei samorządności i wspierania aktywności
mieszkańców. M.in. art. 5 ust. 1 w/w ustawy stanowi, że „gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej
wśród mieszkańców gminy”. Z kolei z art. 7 ust. 1 w/w ustawy dowiadujemy
się, że „Zaspokajanie zbiorowych potrzeb
wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne
obejmują sprawy: pkt 17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym
tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania
programów pobudzania aktywności obywatelskiej”. No, i wreszcie art. 36 ust.
1, który jednoznacznie określa, że „organem
uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym – sołtys”.
Tym samym nowy Statut Sołecki
będzie niezgodny z ustawą
zasadniczą, tj. Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. z art. 4 ust. 1 –
„Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej
Polskiej należy do Narodu”. Z kolei z art. 32 ust. Konstytucji wynika, że „nikt nie może być dyskryminowany w życiu
politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”.
Do zaskarżonej uchwały nie
dołączono uzasadnienia, co w moim przekonaniu jest istotnym uchybieniem,
dającym podstawę do jej uchylenia.
Ad. 2 Podjęcie przez Radę Gminy Dopiewo zaskarżonej uchwały narusza
art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz §5 pkt 2 uchwały Nr
XXVII/375/17 Rady Gminy Dopiewo z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie
przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami celem zaopiniowania projektów Statutów
sołectw gminy Dopiewo.
Konsultacje społeczne w sprawie
projektów Statutów Sołeckich przeprowadzone zostały w czasie zebrań wiejskich w
11 sołectwach gminy Dopiewo. W 10 z nich zostały one przegłosowane pozytywnie
przez uczestników zebrań. Jedynie w Sołectwie Dopiewo projekt Statutu został
przez uczestników Zebrania odrzucony. Na ogólną liczbę 44 osób, uczestniczących
24 marca 2017 r. w Zebraniu Wiejskim w Dopiewie, tylko 3 osoby głosowały za
przyjęciem Statutu, 13 osób było przeciwko a 16 osób wstrzymało się od głosu. W
głosowaniu nie wzięli udziału radni gminy Dopiewo: Ryszard Pawelec i Leszek
Nowaczyk, pomimo, iż są mieszkańcami Sołectwa i brali udział w Zebraniu. W
czasie Sesji Rady Gminy 29 maja 2017 r. obaj głosowali za przyjęciem Statutu.
Z §5 ust. 2 uchwały nr
XXVII/375/17 Rady Gminy Dopiewo z 27 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia
konsultacji z mieszkańcami celem zaopiniowania projektów Statutów Sołectw Gminy
Dopiewo wynika, że „wynik konsultacji
uważa się za pozytywny, jeżeli za proponowanym projektem statutu sołectwa
opowiedziało się więcej niż połowa obecnych na zebraniu”. W przypadku Zebrania
wynik konsultacji był jednoznacznie negatywny, a mimo to Rada Gminy Dopiewo
tylko tą jedną uchwałę postanowiła przegłosować. Dla pozostałych 10 Statutów Sołeckich
nie wyznaczono nawet terminu ich omówienia, ani głosowania.
Uważam, że jest to działanie z
premedytacją na szkodę społeczności Sołectwa Dopiewo. Władze Gminy chcą
udowodnić, że nie muszą liczyć się z opinią mieszkańców przy stanowieniu prawa
lokalnego. Jest to przykład wyjątkowej arogancji i lekceważenia woli lokalnej
społeczności.
W trakcie Zebrania Wiejskiego 24
marca 2017 r., za pośrednictwem Rady Sołeckiej Dopiewo, skarżący złożył pisemny
wniosek z uwagami dotyczącymi projektu Statutu. Wniosek ten opublikowany został 8 maja 2017 r. w
Biuletynie Informacji Publicznej gminy Dopiewo. Jednak wniosek skarżącego nie
był rozpatrywany na posiedzeniach Komisji i Sesji Rady Gminy Dopiewo. Skarżący
nie otrzymał również pisemnej odpowiedzi Rady Gminy, mimo iż od jego złożenia
minęło prawie 2,5 miesiąca.
Dlatego wnioskuję o nakazanie
powtórzenia konsultacji w sprawie projektu Statutu w Sołectwie Dopiewo.
II. Interes prawny skarżącego
Jestem mieszkańcem Sołectwa
Dopiewo od 1999 r. W związku z powyższym przysługują mi pełne prawa jako
członka społeczności lokalnej. Uczestniczę w Zebraniach Wiejskich i oczekuję,
że będę mieć prawo decydowania w sprawach dotyczących Sołectwa. Nowy Statut
Sołectwa Dopiewo pozbawia mnie znacznej części przysługujących mi praw. Co
więcej, stanowi regres w stosunku do zapisów dotychczas obowiązującego Statutu
z 2002 r. W związku z powyższym uważam, że naruszony został mój interes prawny,
jak również przysługujące mi uprawnienia, jako uczestnika Zebrań Wiejskich.
III. Wniosek o wstrzymanie zaskarżonej uchwały
Uchwała w sprawie Statutu
Sołectwa Dopiewo umożliwia realizację zadań wyznaczonych Sołectwu przez
samorząd gminy Dopiewo. Ponieważ Zebranie Wiejskie pozbawione zostało kompetencji
uchwałodawczych, Sołtys Dopiewa może podejmować decyzje oraz realizować zadania
nie zatwierdzone przez Zebranie Wiejskie. Co więcej, decyzje Sołtysa i Rady
Sołeckiej Dopiewa mogą być sprzeczne z oczekiwaniem i wnioskami mieszkańców. W
związku z powyższym jak najbardziej zasadne jest wstrzymanie uchwały do czasu
rozstrzygnięcia skargi przez Sąd.
IV. Termin do wniesienia skargi
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt a)
ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie
ustawy – kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw,
skarżący nie musi już wzywać organu, który wydał uchwałę, do usunięcia
naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, tylko bezpośrednio wystąpić ze
skargą do właściwego sądu administracyjnego. W związku z powyższym skarga
została skierowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Rada
Gminy Dopiewo zaskarżoną uchwałę podjęła 29 maja 2017 r. Uchwała ta
opublikowana została 1 czerwca 2017 r. w Biuletynie Informacji Publicznej gminy
Dopiewo. Również zaskarżona uchwała została opublikowana 5 czerwca 2017 r. w
Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego, poz. 4230. W związku z
powyższym wymagane terminy zostały zachowane.
Załączniki:
1.
Uchwała nr LVI/512/02 Rady Gminy Dopiewo z 2 września
2002 r. w sprawie nadania Statutów Samorządom Mieszkańców Sołectw.
2.
Uchwała nr XXXI/404/17 Rady Gminy Dopiewo z 29 maja
2017 r. w sprawie nadania Statutu Sołectwa Dopiewo
3.
Uchwała nr XXVII/375/17 Rady Gminy Dopiewo z 27 lutego
2017 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami celem zaopiniowania
projektów statutów sołectw Gminy Dopiewo
4.
Wniosek skarżącego do Rady Sołeckiej Dopiewa
5.
Protokół zbiorczych wyników konsultacji społecznych
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz